Araştırmalar sonucunda İngiltere’de yaşayan kadının gözlerinde bugüne kadar eşi benzeri görülmemiş reseptörler keşfedildi.
25 yıldan daha uzun süredir devam eden bir araştırmanın ardından İngiliz sinir bilimciler, yakın zamanda gözlerimizde bulunan renk algılayıcı reseptörlerin çok daha farklı bir yapıda olduğu bir kadına rastladıklarını açıkladılar.
Tahminlere göre bizim gördüğümüz renklerin yanı sıra 99 milyon daha fazla rengi ayırt edecek kadar gelişmiş reseptörlere sahip olan kadın hakkında araştırmacılar, daha önce benzer bir insana rastlamadıklarını belirtiyorlar. Halk arasındaki adıyla süper-vizyon olarak bilinen “tetrakromat” insanlar bile dünyayı bu kadar renkli göremiyorlar.
Temel olarak gözlerimizde üç tip konik hücre bulunur. Her bir konik hücrenin ayırt ettiği renkler kombinasyonla hesaplanınca, yaklaşık 1 milyon rengi ayrıt edebildiğimiz sonucuna ulaşıyoruz. Renk körü olan çoğu kişide ise konik hücrelerin sayısı ikiye düşüyor ve bu yüzden bazı renkler bu kişiler tarafından algılanamıyor ve sadece 10.000 rengi ayırt edebiliyorlar. Renk körlüğü durumuna da “dikromat” adı veriliyor.
Concetta Antico bir yaprağa baktığında gördüğü renk sırf yeşil değil. “Kenarlarındaki gölgelerde turuncu, kırmızı ya da mor görüyorum. Sizin koyu yeşil gördüğünüz yerde de menekşe rengi, turkuaz ve mavi,” diyor sanatçı. “Renkli bir mozaik gibi.”
Ressam olan Antico bir tetrakromat, yani gözlerinde rengi algılayan reseptörlerin sayısı çok daha fazla. Asıl fark, Antico’nun gözündeki konilerde. Bunlar, gözümüzde yer alan ve ışığın belli dalga boylarını emerek beyne ileten yapılar. Normal bir insanda üç tür koni var ve bunlar yaklaşık bir milyon renk görmemizi sağlıyor. Fakat Antico’nun gözündeki dördüncü koni, onun normal bir insanın göremediği tahminen 100 milyon renk nüansını algılamasına yol açıyor. “İnsanların bu kadar az renk görmesi beni şaşırtıyor,” diyor Antico.
Tetrakromatlık genetik bir durum ve X kromozomundaki bir mutasyondan kaynaklanıyor. X kromozomundaki mutasyonlar insanın algılayabildiği renk sayısını artırıp azaltabiliyor. Erkeklerde sadece bir X kromozomu var ve gözünüzde üç değil dört tür koni olması için, iki X kromozomunda da mutasyon olması gerekiyor. Bu yüzden de teoride sadece kadınlar tetrakromat olabiliyor.
Renk yeteneğin tek açıklaması mutasyon:
Ancak Kuzey İngiltere’de yaşayan kadın, 100 milyon farklı rengi ayırt edebilecek görüşe sahip. Bilim insanları, bu kadını iki yıl önce keşfettiklerini ve aslında bu görüş özelliğinin 25 yıldan beri arandığını dile getiriyorlar.
Konik hücrelerimizin temel görevi beynimize görüntülerle ilgili verileri iletmektir. Araştırmacılar tarafından -bazı kaygılar sebebiyle olduğunu düşünüyorum- adı açıklanmayan kadın, bilim dünyasının ilgisini çekmeyi başardı. Uzmanlar bu tip durumu sebep olan yapı değişikliğinin bir mutasyon olduğu görüşündeler.