AB’de piyasayı doğrudan etkileyen ve neredeyse 50 yıl boyunca üretimi sınırlandıran; şeker kamışı ve izoglikoz üretimini sınırlandıran şeker kotası, 30 Eylül 2017 itibariyle kaldırıldı. Öte yandan şeker kamışı vergilerinin devam edecek olması nedeniyle şeker kamışı işleyicileri tepkili.
50 yıllık şeker kotası tarihe karıştı
AB’nin tarihi şeker kotası 1 Ekim’den beri yürürlükte değil. Bu adım ile 13,5 milyon ton olan şeker pancarı üretim sınırı ve 1968 yılından bu yana Ortak Tarım Politikası’nın bir parçası olarak çiftçilere sağlanan asgari fiyat uygulaması kaldırılmış oldu. Şu ana dek ihtiyacını karşılamak için şeker ithal etmek zorunda kalan Avrupa’nın ihracatçı konumuna geçmesi bekleniyor.
Şeker kotalarının kaldırılması kararına giden süreç, 2006 yılında başlayan büyük bir reform ve yeniden yapılandırma süreciyle başladı. Daha sonra 2013 yılında Avrupa Parlamentosu ve Üye Ülkeler, Ortak Tarım Politikası’nın reformu sırasında kotaların kaldırılması yönünde anlaştı.
Şeker sektörü 2006 ile 2010 yılları arasında, sağlanan 5,4 milyar avroluk destekle kapsamlı bir yeniden yapılanma süreci geçirdi. Sonuç olarak sektör kotanın kaldırılmasına dikkatli bir şekilde hazırlanma olanağı buldu ve son yıllarda ciddi gelişim gösterdi.
Kota nedeniyle izoglikoz (yüksek fruktozlu mısır şurubu) üretimi 0,72 tonla sınırlandırılırken, inülin şurubunun kotası sıfırdı. Yani endüstrinin bu maddeyi üretmesi tamamen yasaktı. Komisyon “kotaların sona ermesi yeni fırsatlar sunuyor” diye konu hakkında görüş bildirdi.
Kota sisteminin sona ermesi ne anlama geliyor?
Üreticiler kota sisteminin sona ermesiyle üretimi gerçek ticari fırsatlara göre ayarlama ve yeni ihracat piyasalarını keşfetme imkânı bulacak.
Sistemin sona ermesi; işletmeciler, yetiştiriciler ve tüccarlar için mevcut politika yönetimini önemli ölçüde basitleştirecek, idare yükü hafifletecek.
Tarım ve Kırsal Gelişim Komisyonu üyesi Phil Hogan da konuya ilişkin şu açıklamayı yaptı:
Şeker kotalarının sonra ermesi Avrupa şeker sektörü için bir dönüm noktasını, Ortak Tarım Politikası piyasa yöneliminde ise önemli bir adımı temsil ediyor. Üreticiler artık küresel piyasalarda ticaret yapma fırsatı bulacak. Bunun yanında, Avrupa Komisyonu’nun Şeker Piyasa Gözlemevi gibi güncel ve ilgili piyasa bilgisi sağlayan doğru politika destekleri de üreticilerin başarısına katkı koyacak. Kotaların sona ereceği tarihin belli olması nedeniyle, endüstrinin fırsatlar için hazırlık yaptığına eminim.”