TÜRKİYE’DE, TÜBİTAK desteğiyle zararlı gazların çevreye yayılmasını engelleyen filtre geliştirildi. Karbonmonoksit ve kükürtdioksit gibi zararlı gazları tutarak doğaya salınmasını engelleyen sistem, gazı işleyerek gübre haline getiriyor.
Yaklaşık 7 ay çalıştığı Afşin-Elbistan Santrali’nin çevreye ve insanlara verdiği zararı gören sanayici Nihat Güçlü, proje ekibiyle yüzde 100 yerli, kükürt dioksit, azot oksitlerle karbon monoksit, karbon dioksit gazlarını azaltan Baca Gazı Arıtma Filtresi üretti. Kükürt dioksit gazının yüzde 98, azot oksit gazının yüzde 70 ve karbon monoksit/karbon dioksit gazlarının yüzde 70 oranında salınımını engelleyen ilk cihazı geliştirdiklerini söyleyen Güçlü, sistemin prototip üretimini yaptıklarını ve patent aldıklarını belirtti.
Filtre üretiminin dünyada belli başlı bazı ülkeler tarafından geliştirildiğini dile getiren Güçlü, projenin Türkiye’deki santrallerde kullanılması için ise Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığıyla birlikte TÜBİTAK KAMAG projesi başlatılması kararı aldıklarını dile getirdi.
SİSTEM KARBONOKSİTİ TUTUYOR
TEYDEB desteğiyle geliştirilen filtre sistemi hakkında bir grup gazeteciye bilgi veren proje yürütücü Selami Bekmezci ise projelerinin Türkiye’de bu alanda yapılan ilk çalışma olduğunun altını çizdi. Bekmezci, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Biz projeyle havayı kirleten maddeleri tek ünitede yeni ve yerli bir sistemle, atık bırakmadan arıtmayı hedefledik. Bizim için çevrenin korunması önemli bir konuydu. Mevcut sistemlerde her gün binlerce ton baca gazı arıtım atığının alçı taşı balçığı halinde atık depolama alanına nakledilmesi ile yüzlerce hektar arazi kullanılmaz hale geliyor. Biz sistemle arıtım maliyetlerini düşürdük ve arıtılan maddelerden de katma değere sahip ürün elde ettik. Sistemle doğaya salınan karbon oksit gazlarının 2050 yılı AB kriterlerinin tamamı tutuluyor. 500’ün üzerinde test yaptık ve bu oranı yüzde 94-96 seviyelerinde tuttuğumuzu kanıtladık.”
MALİYET ONDA BİRE DÜŞECEK
Filtre sisteminin uygulanmasına yönelik bilgi de veren Bekmezci, “Ortalama 100-150 milyon dolara yapılan bir arıtma sisteminin maliyetinin geri kazanılması eski yöntemlerde mümkün değil. Ancak bu sistemle yatırım maliyetleri de sistemlerin kapasitesine göre geri kazanılabilecek. Oluşan baca gazı, ıslak yıkama kulesinde mineralli kimyasalımızla yıkamaya tabi tutuluyor. Reaksiyon sonucu oluşan arıtım atığı sistemin alt kısmından sıvı gübre olarak alınıyor. Baca sistemini yanan kömüre ve çıkan gaza göre yaptık. Cihazda püskürtme ve skada sistemlerini de kullandık” dedi. Türkiye’de kullanılan mevcut arıtma sistemlerinde binlerce ton baca gazı arıtım atığının oluştuğunu kaydeden Bekmezci, TEYDEB desteğiyle geliştirdikleri sistemle, baca gazı atığının gübreye dönüştürüldüğünü belirtti. Bekmezci, kendi yaptıkları testlerde gübrenin bitkiler için oldukça faydalı olduğunu tespit ettiklerini ancak bilimsel sonuçlar alabilmek için Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ile de TAGEM Projesi başlattıklarını ifade etti.
GAZ ATIĞINDAN GÜBRE ÇIKTI
Projenin geliştirilmesi için yapılan çalışmalar hakkında konuşan Proje Koordinatörü Halil Kazaz ise en büyük amaçlarının sistemi Türkiye’de endüstriyel alanda kullanmak olduğunu söyledi. Kazaz, bu amaçla Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile KAMAG projesine başladıklarını belirtti. Kazaz, “Filtre sistemini Türkiye’de kamu ve özel sektörde ihtiyaç duyulan alanlarda kullanmak istiyoruz. Böylece hem çevreyi korumak hem de mevcut sistemler için harcanan çok yüksek meblağları engellemek istiyoruz. Sistemi kömür ve petrol kullanan başta termik santraller olmak üzere asfalt üretim tesisleri, toplu konut ısıtma sistemleri, gemiler, demir-çelik sektörü gibi pek çok alanda kullanabiliriz. Kullanacağımız yerlerden elde edilecek gübreyle de tarımda rekabetin daha iyi şartlarda oluşması sağlanmış olacak. Bu sistemle termik santraller hakkındaki olumsuz tepkiler de azalmış olacak” dedi.
haber365