Bilim baharatların direk olarak hastalık tedavisinde etkilerini tam anlamı ile henüz saptamamışken, bazı kronik hastalıkların yönetmenizde size yardımcı olabileceğine dair kanıtlar bulunmuştur.
Tabi baharat olarak kullanılan tuz tansiyon gibi sağlık sorunlarına neden olması nedeni ile daha dikkatli kullanılması önemlidir. Beslenme uzmanı ve diyetisyen Serkan Tutar baharatları ve bunların kullanımlarını anlattı.
[tie_slideshow]
[tie_slide]
1. Adaçayı: Midenizde sürekli olarak sıkıntı yaşıyorsanız veya boğaz ağrılarınız varsa adaçayı tam size göre. Yapılan bir çalışmada boğaz ağrısı çeken kişilerin boğazlarına adaçayı solüsyonu püskürtülmüş ve ağrı kesici özelliği olduğu saptanmıştır.Adaçayı ile üniversite öğrencileri üzerine yapılan başka bir araştırmada ise öğrencilere kapsül şeklinde adaçayı verilmiştir. Öğrencilerin hafıza testlerinde daha iyi performans gösterdiği gözlemlenmiş aynı zamanda ruh hallerinde gelişim gözlemlenmiştir. Bu nedenle 8 yaşından büyük çocuklarınıza adaçayını tükettirebilirsiniz.[/tie_slide]
[tie_slide]
2. Biberiye: Antik Yunanistan’da bilim adamları birçok çalışmada biberiye kullanmışlardır. Çok eski çağlardan beridir kullanılan biberiye ile yapılan bir çalışmada insanların belleklerinde (bilişsel performans) gelişmelere neden olduğu ve uyanıklık testlerinde daha iyi performans ortaya koyduklarını saptamışlardır. Et ve kümes hayvanları için biberiye sosları sıklıkla kullanılmaktadır. Tabi bununda bilimsel bir geleneği vardır. Rosmarinic asit ve diğer antioksidan bileşikler içeren biberiye etlerin bakteriler tarafından bozulmadan taze kalmasını sağlamaktadır. Bu durum pişmiş etler içinde geçerlidir. Kansas eyalet üniversitesinde yapılan bir araştırmada ise kızarmış etlerin biberiye ile pişirilmesi sonucu kanser yapıcı öğelerin azaldığını bulmuşlardır. [/tie_slide]
[tie_slide]
3. Zerdeçal: Hindistan’da yaraların daha çabuk iyileştirilmesi için yaraların üzerine zerdeçal yapıştırılmaktadır. Ayrıca insanları zerdeçalı soğuk algınlığı ve solunum yollarındaki sıkıntıların giderilmesi için içecek olarak tüketmektedir. Modern tıp tarafından da zerdeçalın sağlıkla ilgili yararları doğrulanmaktadır. Özellikle içerisinde bulunan curcumin (köri tozu) güçlü bir antioksidan ve anti-inflamatuar özellikleri vardır. Bu özellikleri ile alerjik hastalıklardan, şeker hastalığından, alzheimer, artrit ve bazı kronik hastalıklardan bireyleri korur. Ayrıca kolon, prostat ve meme kanserlerinde kanser tedavisinde curcumin kullanılması tümör hücre büyümesini önlemiş ve karsinojen aktif eden enzimleri bastırdığı gözlemlenmiştir. [/tie_slide]
[tie_slide]
4. Kırmızı Biber (Pul Biber): İronik bir şekilde, baharatlar vücudun doğal soğutma sistemlerini tetiklemesine rağmen kırmızıbiber vücut ısısını arttırmaktadır. Çalışmalar vücut ısısını arttırdığı kadar metabolizma hızını da arttırdığını göstermiştir. İçerisindeki kapsaisin bileşiği ile yağ yakımını arttırdığı bilinmektedir fakat uzun vadeli kilo kayıpları için olumlu sonuçlar vermiştir.Ayrıca tatlı kırmızı biber olarak tüketildiğinde ise LDL’yi (kötü kolesterol) düşürerek arterlerin tıkanmasını engeller, kalbi korumaya yardımcı olmasının yanı sıra mide hücrelerinin yeteneğini arttırarak ülser riskini de azaltır. [/tie_slide]
[tie_slide]
5. Zencefil: Soğuk algınlığı ve mide sorunlarını hafifletmek için kullanılan zencefil, aynı zamanda kanserle mücadelede ve artrit ağrılarını azaltmada etkendir. Ayrıca içerisinde bulunan gingerol sayesinde inflamasyonları (iltihap) azaltmakta veya önlemektedir. Zencefil ile yapılmış bir çalışmada, kişilere kaslarını zorlamaları için tasarlanmış egzersiz hareketleri yaptırılmıştır. 11 gün boyunca günlük zencefil kapsülü alan kişilerin kas ağrıları, kapsülü almayanlara oranla %25 daha düşük çıkmıştır. Başka bir araştırmada ise zencefil ekstratının enjeksiyonlarının diz osteoartrit ağrılarını hafifletmeye yardımcı olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca zencefil estratlarının cerrahi müdahale veya kemoterapi sonucu meydana gelen sabah bulantılarının azalmasında da etken olduğu bilinmektedir. [/tie_slide]
[tie_slide]
6. Tarçın: Eski Yunan ve Romalılar tarafından iştahı arttırmak ve hazımsızlık problemlerinin giderilmesi için kullanılmıştır. Birkaç çalışma, kapsül ile birlikte verilen 1 çay kaşığı tarçının tip 2 diyabet hastalarında kan şekerini daha iyi dengelediği ve tatlı tüketim isteğini azalttığını göstermiştir. [/tie_slide]
[tie_slide]
7. Safran: Safran genellikle çay ile birlikte veya pirinç hazırlarken kullanılan geleneksel İran mutfağı baharatıdır. Özellikle premenstrüel sendrom (PMS) ve depresyon semptomlarını hafiflettiği bilinmektedir. Yapılan bir çalışmada, PMS belirtileri (ruh hali ve depresyon) olan kadınlara safran kapsülleri verilmiştir. Safran kapsülü kullanan kadınların %75’inde PMS belirtilerinin normale göre çok azaldığı gözlemlenmiştir.
[/tie_slide]
[tie_slide]
8. Karanfil: Ağızda bakteri üremesini azaltmaktadır çünkü antibakteriyel özelliği vardır. İçerisinde bulunan omega-3 yağ asitleri, magnezyum ve manganez sayesinde kalp damar ve sindirim sistemi için önemli bir baharattır. Ayrıca bazı çalışmalarda düzenli tüketilmesinin mide kanserine karşı koruyucu etkisinin olduğunu göstermiştir. [/tie_slide]
[/tie_slideshow]