]BAKTERİYEL YAŞ ÇÜRÜKLÜK (Ervvinia Carotovora)
Belirtileri: Bakteri, yaşlı bitkileri hastalarıdır, soldurur ve çürütür. Hastalık bitkilerde önce hafif bir bodurlaşma ve yapraklarda küçülme şeklinde ortaya çıkar. Bunu ileri durumlarda ani bir solma sonra da kuruma izler. Hastalıklı bir bitkinin toprak içerisinde kalmış gövde ve kökleri incelenecek olursa, bunların siyahlaşmış olduğu gözlenir. Siyahlıktan başka dikkati çeken belirtilerden biri de bu kısımların çok yumuşamış ve hemen hemen çürümüş halde olmasıdır.
Yumru çürüklüğüne yakalanmış bitkilerin yumrularında dıştan bakışta bir belirti görülmez. Ancak yumrular elle sıkıldıklarında turgorunu yitirmiş, porsumuş, hatta çürümüş izlenimi verir, böyel bir yumru kesilirse kabuk altındaki kısmın, halka şeklinde çürüdüğü görülür, iletim demetlerini içine alan bu çürük kısmın rengi az veya çok esmerdir. Hastalık ilerledikçe sulu çürüklük yumrunun içine doğru ilerler.
Biyolojisi: Bakterilerinin uygun gelişme sıcaklığı 25-30°C, en yüksek 38-39°C ve en düşük 4°C’dır. Bakteri bitkilerin yumru, kök, rizom ve diğer etli kısımlarını yakalayarak orada ürer ve gelişir. Hastalıklı bitkilerden veya topraktan yeni bitkilere taşınır. Bitki bünyesine girişleri yaralardan veya ezik yerlerden olur. Hücre aralarına giren bakteri orada hücre zarlarını eriterekyaş çürüklüğe neden olur. Köklerin fazla su içeren kısımları bu hastalığa karşı daha duyarlıdır.
Konukçuları: Caladium, Cyclamen, Poinsettia, Rhaphidophora, Sansevieria, Zantedeschia.
Mücadelesi:
– Saksı toprağı ve bitkinin yetiştiği tüm materyal sterilize edilmelidir.
– Anaç olarak yalnızca hastalıksız bitkiler (veya yumrular) kullanılmalıdır.
– Bitkilerin yararlanmamasına dikkat edilmelidir.
– Yumrular bitkinin dinlenme dönümeninde kuru koşullarda korunmalıdır.
– Bitkilere gereğinden çok su verilmemeli, ortamın sıcaklığı denetim altında tutulmalıdır.
KÖK KANSERİ (KÖK URU) (Agrobecterium tumefaciens)
Belirtileri: Hastalık süs bitkilerinin toprak yüzeyine yakın kalın kökleri ve kökboğazında başlangıçta küçük, yumuşak, zamanla irileşen urlar oluşturur. Urlar yaşlandıkça bir yandan büyür, bir yandan da sertleşir, mantarlaşır.
Biyolojisi: Bakteri toprakta saprofit olarak yaşar ve yıllarca canlı kalabilir. Bir yara parazitidir, yani konukçu bitkiye ancak önceden açılmış bir yaradan girebilir. Dokuya girdikten sonra orada üreyen bakteri, hücreleri etkileyerek olağandışı büyümeye ve denetimsiz çoğalmaya zorlar. Bir süre sonra nomla hücreler dev hüclere halini almağa ve hızla çoğalmağa başlar. Ur oluşumu böylece gerçekleşmiş olur. Urun gelişimi sonucu iletken doku demetleri zararlanır. Sonuçta bitkinin besin maddeleri alımı ve iletilmesinde aksama ortaya çıkar.
Işığa ve kuraklığa karşı duyarlı olan ve hafif alkali ortamda iyi gelişen hastalık etmeninin en uygung elişme sıcaklığı 25-30°C’dir. Hastalık özellikle nemli, çok sulanan, ağır killi topraklarda yetiştirilmeleri hallerinde süs bitkilerinde önemli zararlanmalar yapar.
Konukçuları: Araucaria, Asparagus, begonia, Cactaceae, Ficus, Pelargonium, Poinsettia.
Mücadelesi:
– Hastalıklı bitkiler derhal ortadan kaldırılmalı, bulaşık toprak, saksı veya kasalara sterilizasyon
uygulamadan yeniden dikim yapılmamalıdır.
– Üretim materyalinin hastalıksız olması gereklidir.
– Saksı toprağının drenajı iyi olmalı ve fazla sulama yapılmamalıdır.
– Azot fazlalığı hastalığı artırır. Bu nedenle aşırı azotlu gübreleme yapmaktan kaçınılmalıdır.
BAKTERİYEL YAPRAK LEKELERİ SARDUNYA BAKTERİYEL YAPRAK LEKESİ (Xanthomonas Pelargonii)
Belirtileri: Hastalık, yaprağın alt yüzünde sarı veya yeşilimsi sarı renkte, küçük yağ lekesi şeklinde başlar. Yaklaşık 1 hafta sonra yaprağın üst yüzünde de nekrotik kızıl kaverenkli yuvarlak lekeler oluşur, bu lekeler 0,5-5 mm. çapında olup, yaprığın alt yüzünde kesin sınırlıdır. Bazı çeşitlerde lekeler damarlarla sınırlanmış, köşeli, kahverengi lekeler halinde de ortaya çıkabilir.
Genç yapraklar bulaşmadan sonra sapı ile birlikte tümüyle kurur ve ölür. Hastalık ileri dönemlerinde gövdeye de geçer, burada birkaç hafta içerisinde kahverengi – siyah renkte nekrozlar belirtir. Nekrozlar bir süre sonra yaş çürüklük şekline dönüşür ve tüm bitki kısımları (tomurcuk, göz, yaprak, gövde) ölür. Köklerin rengi değişir, ancak çürümez. Enfeksiyondan 2-4 hafta sonra tüm bitki ölür.
Biyolojisi: Bakterinin gelişme sıcaklıkları en düşük 1°C, en uygun 25-27°C olup, termal ölüm noktası 51-52°C’dir. Bakteri toprak ve tohum yoluyla ertesi yıla taşınır ve herhangi bir şekilde zararg örmüş, yaralanmış bitkileri enfekte eder. Ayrıca yaprakdöküldükten sonra gövdede kalan yaradan (yaprak izinden), budama ve çelik alma sırasında oluşan yaralardan da girebilir. Öte yandan bakteri hasta bitkiden alınan çeliklerle veya çelik almada kullanılan bulaşık aletlerle de yayılabilir.
Konukçuları: Hastalık Pelargonium (Sardunya) üzerinde görülür. Pelargonium türlerinden P. peltatum, ve R zonale patogene karşı duyarlı, R domesticum dayanıklı, R greveolens ise bağışıktır. P. zonale özellikle sap çürüklüğüne duyarlı, yaprak lekesi simptomuna daha dayanıklıdır.
Mücadelesi:
– Havalandırmaya özen gösterilmelidir.
– Sıcaklık denetim altında bulundurulmalıdır.
– Hastalığın başlangıcında enfekte olmuş yapraklar uzaklaştırılmalı ve yok edilmelidir.
– Sterilize edilmiş saksı toprağı kullanılmalıdır.
– Hastalıklı bitkilerin saksıları tekrar kullanılacak ise kesinlikle sterilize edilmelidir.
– Sulama dikkatli yapılmalıdır.
– Sağlıklı bitkilerden çelik alınmalıdır.
– Çelik almada kullanılan makas ve bıçaklar % 70’lik alkol veya % 5’lik formalin eriyiği ile dezenfekte
edilmelidir.
– Hata bitkiler bakirli preparatlarla ilaçlanmalıdır.
BEGONYA BAKTERİYEL YAPRAK LEKESİ (Xanthomonas begoniae)
Belirtileri: Hastalığın ilk belirtisi, yaprağın alt yüzünde ortaya çıkan camsı görünüşlü küçük lekelerdir. DAha çok ana damarlara yakın kısımlarda yoğunlaşan bu lekeler büyüdükçe yağlı görünümleri belirgin duruma gelir. Lekeler zamanla birleşerek yaprığın tüm yüzeyini kaplar, sonunda yaprak kahverengileşir ve ölür. Hastalığın bir başka belirtisi de yaprakdamarlarında kahverengiden siyaha değin görülen renk değişmeleridir (Damar nekrozu). Bazen yaprak sapında ve gövdede de nekroz görülür. Bitki nekrozun görüldüğü yerden kırılabilir. Hafif enfeksiyon durumunda solgunluk; kuvvetli enfeksiyonda yaprak dökülmeleri olur. Bazı durumlarda solgunluk ölüme yol açar. Hastalığın youn olduğu yerlerden kesit alınıp hafifçe sıkılırsa sarı renkte bakteri sızıntısı çıkar.
Biyolojisi: Bakterinin en uygun gelişme sıcaklığı 28-30°C, en yüksek 42-43°C, en düşük 1-5°C’dir. Bakteri toprak ve tohumla ertesi yıla geçer. Bakterinin dokuya girişi (penetrasyon) stomalardan olur. Stomaların açık olduğu fazla nemli ve az ışıklı koşularda penetrasyon olasılığı artar. Hastalık sulama suyu ile yapraktan yaprağa yayılır.
Konukçular: Hastalık Begonia (Begonya)’da görülür, begonia türlerinden B. tuberhybrida, B. gracilis luminosa ve B. pendula ptogene duyarlı, B. semperflorens ve B.rex ise dayanıklıdır.
Mücadelesi:
– Anaç olarak sağlam bitkiler kullanılmalıdır.
– Hasta bitkiler yok edilmelidir.
– Kullanılan saksı toprakları, saksılar ve aletler sterilize edilmelidir.
– Sıcaklık ve orantılı nem denetim altında tutulmalıdır.
– Koruyucu olarak bakirli preparatlardan biri ile ilaçlama önerilir.
DİĞER BAKTERİYEL YAPRAK LEKELERİ Pseudomonas spp.
Belirtileri: Yapraklarda düzensiz, yuvarlık ve etrafı klorotik (sarımsı) hale ile çevrili kırmızı-kahverengi lekeler oluşturur. Bu lekeler başlangıçta küçük (3-5 mm. çapında) sarımsı merkezli, sulumsu bir görünümdedir. Daha sonra lekeler birleşerek tüm yaprağı kaplayabilir. Patogene yaşlı yaprakar daha duyarlıdır. Yüksek sıcaklık ve nem koşulları hastalığın yayılmasında etkendir.
Konukçuları: Dracanea, Gardenia, Hibiscus
Mücadelesi:
– Hastalıklı bitkiler yok edilmelidir.
– Nem ve sıcaklık denetim altında tutulmalıdır.
– Bakirli fungisitlerle ilaçlı mücadele yapılmalıdır
www.etarim.net