Erken doğum ve sonrasında oluşabilecek komplikasyonların asgari seviyeye indirgenmesi için çalışmalar yürütülüyor.
Erken doğumlar, bebeklerin hayatını tehlikeye atmakla kalmıyor; eğer yaşamayı başarırlarsa gelecekteki hayatlarında, onlara pek çok zorluk çıkarabiliyor. Prematüre olarak bildiğimiz doğumlardan sonra çocuklarda otizm, hiper-aktivite ve dikkat bozukluğu, nörolojik ve nöroşurjik hastalıklar görünme riski kayda değer biçimde artıyor.
Wayne State University’den nörobilim uzmanı Moriah Thomason ve ekibi, konuyla ilgili yoğun bir çalışma yürüttü. Thomason ve diğer araştırmacılar, fetal (cenin) beyin görüntüleme ve fMRI (Hızlı Manyetik Rezonans Görüntüleme) teknolojisinin, erken teşhis ve tedavideki önemini vurguladılar. Bulgulara göre gelişmiş teknoloji, rahimde büyüyen bebeğe ait nörolojik aktiviteleri, gebeliğin erken dönemlerinden itibaren detaylı biçimde gözlemleyebiliyor.
Erken doğan fetusların beyinlerinde, en göze çarpan gelişmelerden biri beynin sol tarafında vuku buluyor. Beynin sol tarafında, kayda değer zayıflıklar saptanmış. Beynin sol tarafı konuşma ve veri işleme merkezi olarak nitelendirilebilir. Gerek kelimeler, gerekse matematiksel işlemler sol beyinin yoğun faaliyetleri sonrasında ortaya çıkar. Konuşma ve anlama sorunları, erken doğum yaşayan çocuklarda sıkça rastlanan bir problem. Gerekli eğitimle, söz konusu sorunların üstesinden bir miktar da olsa gelinebiliyor ama yeterli değil.
Erken doğumların temel nedenlerini biliyoruz: Oksijen yetersizliği, aşırı stres, yetersiz beslenme veya yaralanmalar. Thomason ve arkadaşları bir nedeni daha ortaya çıkarmış: Plasental dokulardaki iltihaplar. Yani annenin, herhangi bir enfeksiyona yakalanması, riski önemli biçimde yükseltiyor. Eğer doğru zamanda plasental enfeksiyona müdahele edilirse erken doğum riski azalıyor. Maalesef kendini pek göstermeyen sinsi enfeksiyonlar var: fMRI ile cenin görüntüleme teknolojisi sayesinde, sinsi enfeksiyonlar istedikleri fırsatı yakalayamıyor.
Böyle bir çalışma kısa zamana kadar imkansızdı. Çünkü klasik MR ve ultrason teknolojileri, hareketli alana yoğunlaşmakta ciddi sorunlar yaşıyorlardı. Ne de olsa fetüsün hareket alanı sınırsız sayılır. Ancak teknoloji ile birlikte gelişen, fMRI tipi röntgen cihazları erken teşhiste kilit rol oynamaya başladı. MRI cihazları ne kadar hızlanırsa, o kadar çok veri elde edebiliyor.
Araştırma ekibinden Hao Huang, “Artık teknolojinin nimetlerinden faydalanmak zorundayız. Eski cihazlar ve basit teknoloji istediğimiz verileri elde etmemizi sağlamıyor. Hamilelik sırasında, insan beyni basit bir sıvı dolu tüpten, dış dünyayla etkileşime girmeye hazırlanan karmaşık bir organa dönüşür. Gerekli saptamaları ancak bilim ve üst düzey teknolojiden yararlanarak elde edip, hayat kurtarabiliriz.” ifadelerini kullanıyor.
Kaynak: webtekno.com – Barış Terun