Erzurum Özel Aziziye Fen ve Anadolu Lisesi öğrencileri, buğday tarımında zarar veren böcekleri yok etmek için kullanılan kimyasal ilaçlara alternatif olarak doğal ve çevreye zarar vermeyen ilaç geliştirdi.
Erzurum Özel Aziziye Fen ve Anadolu Lisesi, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) tarafından düzenlenen Ortaöğretim Okulları Arası Proje Yarışması bölge elemelerine 5 projeyle katılacak. Yarışma kapsamında öğrenciler buğday böceklerine yönelik doğal ilaç üretti. Buğday bitinin verdiği zararların önüne geçmek amacıyla öğretmenleri H. Ali Karayiğitoğlu koordinatörlüğünde proje hazırlayan Yasin Hacıfazlıoğlu ve Seyit Adem Aslan isimli öğrenciler, kimyasal ilaçlara alternatif olarak doğal ve çevreye zarar vermeyen ilaç geliştirdiklerini söylediler. Türkiye´de üretimi yapılan tahıl ürünleri içinde en büyük payı buğdayın aldığına dikkat çeken öğrenciler, bu tarım ürününün 15 milyon civarında insan için geçim kaynağı olduğuna değindi. Bazı böcek türleri yüzünden Türkiye´de buğday tarımından istenilen verimin alınamadığını belirten öğrenciler, bu durumun büyük ekonomik kayba yol açtığını dile getirdi.
Buğday tarımında zarara ve kayba sebep olan böcek türlerinden `Buğday Biti´ hakkında bilgi veren Hacıfazlıoğlu ve Aslan, “Dünyada tarım ürünlerindeki hasat sonrası zararın genelde yüzde 10-20 arasında olduğu belirtilmektedir. Buğday biti depolanmış hububat ve mamullerinde beslenerek üründe ağırlık kayıpları, tohumluk değeri kayıpları, ekmeklik değerinin düşmesi gibi zararlarının yanı sıra gömlek artıkları, pislikleri ve salgıladıkları ağ maddesi ile de ürünün niteliğinin düşmesine neden olurlar.” dedi. Buğday biti için piyasada satılan kimyasal ilaçlara alternatif olarak doğal ilaç geliştirdiklerini anlatan öğrenciler, yaptıkları deneyle ilgili şunları söyledi: “Tüketicilerin bol miktarda kullandığı buğday tarım ürünlerine zarar vererek ülkemiz tarımı açısından büyük ekonomik kayıplara sebep olan buğday biti ile mücadele alanında şimdiye kadar likenlerin kullanımı rapor edilmemiştir. Buradan yola çıkarak, yıllardır birçok alanda kullanılarak olumlu sonuç veren likenlerin, yapılan bu çalışma aracılığıyla tarımsal zararlılarla mücadelede de katkıda bulunabileceğini umut ediyoruz.
Erzurum Atatürk Üniversitesi Bitki Koruma Bölümü´nden temin edilen böcek materyallerini laboratuvara getirerek deneyimizi yaptık. Bu çalışmada kullanılan likenler ile hazırlanan ilaç preparatlarının buğday biti için ilaç olarak kullanılabileceği tespit edilmiştir. Bu çalışma ile kimyasal ilaçlara alternatif olarak doğal ve çevreye zarar vermeyen yeni bir ilaç geliştirdik.” Öğrenciler, tarih branşında da Kuzeydoğu Anadolu toprakları 1914-1918 yılları arasında Rus ve Ermeni çetelerinin katliamları sonrası yetim kalan çocukları konu alan proje hazırladı. Projenin koordinatörlüğünü öğretmen Hasan Basri Tokcan yapıyor.
Mustafa Bayansal ve Fatih Cengizoğlu isimli öğrenciler, proje kapsamında Kâzım Karabekir Paşa´nın kızı Timsal Karabekir ile görüştü. Öğrenciler projeyle ilgili şunları söyledi: “Savaştan sonra Kuzeydoğu Anadolu´da 15. Kolordu Komutanı olarak Kâzım Karabekir Paşa görevlendirildi. Kâzım Karabekir Paşa bir taraftan ülke topraklarının işgalden kurtarılması için mücadele verirken diğer taraftan açtığı okullarla sahipsiz çocukların eğitimiyle yakından ilgilendi. `Bakımsız çocuk milli tehlikedir´ diyen Kâzım Karabekir Paşa elindeki bütün imkânları bu düşünce doğrultusunda seferber etti. Açılan dokuz okuldan birinin isminin `Otomobil Mektebi´ olması imkân bulunduğu takdirde ülke adına nelerin hayata geçirilmek istendiğinin açık göstergesidir.
Yetim çocuklar eğitimlerini tamamladıktan sonra ülkenin değişik yerlerinde ve ihtiyaç olan alanlarda iş imkânı buldular. Öğrenciler askeri liselerde eğitim gördü. Devletin ihtiyaç duyduğu alanlarda öğrencileri yurt dışına eğitim almak için gönderdi.” Koordintörlüğünü öğretmen Fatih Yıldız´ın yaptığı fizik branşında ise öğrenci Mehmet Sıddık Barakalı Erzurum´un karlı soğuğunu `kâr´lı hale getiren bir projeye imza attı. Sıcaklık farkıyla elektrik üretimini amaçlayan öğrenci, peltier adıyla bilinen modül yardımıyla ısı enerjisini elektrik enerjisine dönüştüren bir düzenek elde etmeye çalıştığını söyledi. Koordinatör öğretmen Murat Küçük koordinatörlüğünde kimya branşında proje hazırlayan öğrencilerden Ayşegül Şule Eroğlu ve Elif Kübra Geneşke, çevre ve özellikle canlı sağlığı için zehirli madde olan talyumun sulu çözeltilerinden adsorpsiyonuyla arıtılmasına yönelik proje hazırladı. Fizik, Matematik, Biyoloji, Tarih ve Kimya branşlarında hazırlanan projeler 28 Mart-1 Nisan tarihlerinde sergilenecek.
Kaynak: medya73