TÜBİTAK tarafından desteklenen projeyle buğdayın verim ve kalitesini arttırmada kullanılan azotlu gübrelemeyle ilgili yeni bilimsel araştırma sonuçları ortaya konuldu.
Konya Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sait Gezgin ve Eskişehir Geçit Bölgesi Tarımsal Araştırma Enstitüsü Yetiştirme Teknikleri Biriminden Dr. Cemal Çekiç önderliğinde TÜBİTAK desteğiyle gübre kullanımında dikkat edilmesi gereken noktalar araştırıldı. Gereğinden fazla azotlu gübre kullanmanın ekonomik zararlarının yanında çevreye de zarar verdiğini belirten Prof. Dr. Sait Gezgin, “Az gübre kullanılması hem ürün kaybına hem de buğdayın en önemli parametresi olan protein kaybına neden oluyor. Toprak Mahsulleri Ofisi 2011 yılında kalite sınıflarını oluşturmuş ve buna göre alım yapmıştır. 2011 yılında yapılan alımların sonucu göstermiştir ki ülkemizde toplam üretimde, üretim miktarından ziyade kaliteli buğday üretiminde ciddi problemler var” dedi.
Gübre kullanımından kaynaklanan problemleri araştırmak için TÜBİTAK ARDEB’e başvurarak çalışmalara başladıklarını ifade eden Gezer, “Bu problemlere çözüm getirebilmek amacıyla;Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma Enstitüsüyle birlikte yürüttüğümüz, TÜBİTAK tarafından da desteklenen “Eskişehir Koşullarında Mevsim İçi Azotlu Gübre Yönetim Sistemlerinin Ekmeklik Buğdayın Verim ve Kalitesi Üzerine Etkisinin Araştırılması” isimli projeyi sonuçlandırdık. Ülkemizde buğday yetiştiriciliğinde, çiftçiler genellikle kendi tecrübelerine ve maddi durumlarına bağlı olarak ilkbaharda azotlu gübreleme yapıyor. Herhangi bir ölçüme dayanmadan tek seferde yapılan gübreleme az olmakla birlikte hem verim hem de kalite bakımından yetersiz kalıyor” dedi.
Proje kapsamında bitkiler için yapılacak ölçümün hangi dönemde yapılması gerektiğini araştırıp ortaya koyduklarını söyleyen Gezgin, “ Bitkinin hangi dönemde incelenmesi gerektiğini bulduktan sonra optik sensör yardımıyla okunan ve TÜBİTAK desteğiyle almış olduğumuz nana NDVI (Greenseeker cihazı) ve SPADMETRE cihazlarını kullanarak yaptığımız NSPAD okuma değerlerine göre geliştirmiş olduğumuz bu sistemle, bitkinin gelişme durumu ve rengine göre bitkinin gerçek azot ihtiyacı hedeflenen protein oranı ile birlikte belirleniyor. Böylece hedeflenen verim ve protein için gerekli azotlu gübre kullanılarak azot eksikliğinden kaynaklanacak verim ve kalite kayıplarının önüne geçilirken, aşırı azotlu gübre kullanımı da engellenmiş oluyor” dedi.
Yaptıkları araştırmanın uygulamaya dökülmesinin önemine vurgu yapan Gezgin,” Bu sonuçların uygulamaya aktarılması çok önemli. Biz kendi çabalarımızla bazı çalışmalar yapıyoruz. Çiftçilerimizin yanına giderek onların analizini yapıyoruz. Toprak analiz sonucuna göre uygulanması gerekli gübre miktarını tavsiye ederek ileriki aşamalarda NDVI okumaları sonucunda gerekli azotlu gübre tavsiyesinde bulunuyoruz. Daha sonra buğday gelişimi takip edilerek buğdayın verim ve en önemli kalite parametresi olan protein içeriğini belirleyeceğiz. Verimdeki kalitenin arttırılması ve çevre kirliliğinin önlenmesi adına bu çalışmaların genelleştirilmesi ve herkes tarafından yapılması gerekiyor” diye konuştu.