Domalan mantarı geçim kaynağı oldu

Nisan yağmurlarının ardından çıkan “domalan” mantarı, Baskil ilçesine bağlı Harabakayış köylülerinin geçim kaynağı oldu.

Oldukça nadir bulunan domalan otunun çıktığı yerlerde toprak altında yetişen ve patatese benzeyen domalan mantarı, mayıs ayı sonuna kadar toplanabiliyor. Keme olarak da bilinen “domalan” trüf türüdür.

Özellikle nisan yağmurlarının ardından dağlık arazide bolca rastlanan bu mantar türünü toplamak isteyen Harabakayış köylüleri, adeta arazilere akın etti.

Gruplar halinde mantar toplamaya çıkan köy sakinleri, topladıkları mantarları ya evde tüketiyor ya da semt pazarlarında kilosu 40-50 lira arasında değişen fiyattan satıyor.

Köy sakinlerinden Zihni Şen, AA muhabirine yaptığı açıklamada, köylülerin domalan mantarının yanı sıra sezonuna göre ışkın, çiğdem, kenger gibi doğada kendiliğinden yetişen ürünleri de toplayıp satarak ek gelir elde ettiğini söyledi.

Topladıkları mantarları sattıklarını bildiren Şen, “Mantarlar, yağmurun bol olduğu yıllarda köyümüzde ve yöremizde önemli geçim kaynağı oluyor.

Kilosu 40 ile 50 lira arasında değişiyor. Sağlık açısından faydalı bir mantar türü olduğunu biliyoruz” dedi.

Mantarın kendine has, etten daha güzel bir tadı olduğunu aktaran Şen, afrodizyak özelliği ile de alıcı bulduğunu belirtti.

Zihni Şen, mantara önceki yıllarda Arap tüccarların ilgi gösterdiğini, yiyeceğin bu yıl Suriye’deki iç savaştan dolayı daha çok iç piyasada tüketildiğini dile getirdi.

Uzman görüşü

Fırat Üniversitesi Fen Fakültesi Genel Biyoloji Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sevda Kırbağ da domalan mantarının sağlık açısından faydalı bir besin kaynağı olduğunu yaptıkları çalışmalarla ortaya koyduklarını ifade etti.

Bu mantar türünün kırmızı ete eş değer bir besin kaynağı olduğunu dile getiren Kırbağ, şöyle konuştu:

“Domalanlar eskiden beri göz hastalıklarında kullanılmıştır. Eski kaynaklara göre kudret helvası olarak isimlendirilmiştir. Günümüzde lifli yapısı ve tokluk hissi verdiği için diyette de kullanılabilmektedir. Protein, element ve doymamış yağ asidi bakımından kırmızı et değerindeki bu mantarları vejetaryenlere öneriyoruz. Afrodizyak olarak da kullanıldığı belirtilmektedir. Yine doymamış yağ asitleri içeriği az olduğu için kolesterol düşürücü etkisi vardır. Pek çok araştırmalarda antioksidan ve antibakteriyel etkisi kanıtlanmıştır.”

Doğal ortamı dışında yetişmiyor

Kırbağ, tadı ve besleyici özelliğinin yanı sıra ekonomik değere sahip domalan mantarına ilişkin dünyada birçok araştırma yapıldığını ancak hiçbir bilim adamının bunu doğal ortamı dışında yetiştirmeyi başaramadığını aktardı.

Alandaki tüm mantarların toplanmaması gerektiğini vurgulayan Kırbağ, “Aksi halde aynı bölgede bir daha domalan mantarı yetişmez” dedi.

Prof. Dr. Kırbağ, bu mantar türünün Elazığ’ın yanı sıra Konya, Karaman, Gaziantep, Şanlıurfa ve Malatya’da da yetiştiğini, keme, kumi, tombalak, topalak ve kama gibi farklı yöresel isimlerle anıldığını sözlerine ekledi.