Fındıkta Gübreleme Uyarısı

Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü’nden yapılan açıklamada, “Fındık ülkemiz ve ilimiz bitkisel üretiminde önemli bir yere sahiptir. İlimizde yaklaşık 90 bin hektar alanda fındık yetiştirilmektedir. Fındık bahçelerinde gübrelemenin tekniğine uygun yapılamadığı durumlarda kalite ve verim düşüklüğü meydana gelmektedir. Yapılan eksik ve hatalı uygulamalar fındık verimini olumsuz yönde etkilemektedir” denildi.

İyi bir gübreleme yapabilmek için fındığın kök bölgesi ve kök gelişiminin bilinmesi gerektiği belirtilen açıklamada şu ifadelere yer verildi: “Fındık saçak köklü bir bitkidir ve kökleri fazla derine gitmez. Genellikle taç iz düşümüne kadar gelişme gösterir. Fındık kökleri meyilli arazilerde dal diplerinden itibaren yukarı yöne 100-150 cm, yan ve aşağı yöne ise 200-300 cm gidebilmektedir. Düz arazilerde ise her yöne 200-300 cm gidebilmektedir. Meyilli ya da düz arazilerde dalların her tarafında kökler bulunmaktadır.

Köklerin yüzde 80 toprağın 50-60 cm.lik kısmında bulunmaktadır. Fındık yetiştiriciliğinde bitkinin normal gelişimini sürdürebilmesi, bol ve kaliteli ürün vermesi için bilinçli ve dengeli bir gübreleme yapılması gerekir. Fındık üreticilerinin doğru bir şekilde gübreleme programı yapmaları için en önemli aşama, toprak ve yaprak örneklerini tekniğine uygun olarak almaları ve ilgili labaratuvara götürerek analizini yaptırmalarıdır. Böylece eksikliği tespit edilen bitki besin maddeleri, tavsiyesine uygun olarak fındık bahçelerine verilebilecektir. Ancak usulüne uygun olarak alınamayan örneklerden analiz sonuçları hatalı çıkabilecek ve neticede, uygulanacak gübrelerin çeşit ve miktarlarının yanlış olmasına neden olacaktır. Üreticilerimizin toprak ve yaprak örneği alırken bazı hususlara dikkat etmeleri gerekir. Toprak örneği sonbaharda alınmalıdır. Yaprak örnekleri ise iklime bağlı olarak belirlenen hasat işleminden bir ay kadar öncesinde, temmuz ayı içerisinde alınmalıdır. Yaprak ve toprak örnekleri temmuz ayında birliktede de alınabilir.

Toprak örneği alınmadan önce bahçenin genel durumuna bakılarak eğim, yükseklik, drenaj, renk, toprak derinliği ve toprak yapısı yönünden farlı ise her farklı yer için ayrı örnekler alınmalıdır. Bir farklılık yok ise en fazla 20 dekar arazi için bir örnek yeterlidir. Ayrıca yol-çit kenarları, harman yerleri, su birikintisi, gübre yığını olan yerlerden ve fazla çamurlu olduğu zamanlarda örnek alınmamalıdır. Toprak örneği köklerin yayıldığı bölgeden alınmalıdır. Toprak örnekleri almada bel, toprak burgusu, toprak sondası gibi aletler kullanılır.

Toprak örnekleri bahçenin genel görünüşüne göre, S,U veya Z şeklinde en az 6-8 yerden, 0-20cm ve 20-40 cm olmak üzere iki ayrı derinlikten alınmalıdır. Örnek alınacak noktalarda otlar çapa ile temizlenir. V şeklinde 50 cm çukur açılır. Çukurun kenarından olmak üzere 0-20 ve 20-40 cm derinlikten 2-3 parmak kalınlığında toprak dilimi alınır. Bel ya da kürek üzerindeki toprak diliminin sağ ve sol tarafı ile uç kısmından çok az atılmak suretiyle dikdörtgen kutu gibi biçimde bırakılır. Bu şekilde alınan örnekler bir arada toplanır. Aynı biçimde 20-40 cm derinlikten alınan topraklarda bir araya toplanır. Böylece iki farklı derinlikten alınan örnekler kendi içlerinde karıştırılarak iki ayrı toprak numunesi oluşturulur. Örnek alma işi bittikten sonra bezin ya da kovanın içindeki toprakta taş, bitki atıkları varsa temizlenir. Toprak iyice karıştırılır ve 1 kg kadarı naylon ya da bez torbaya konularak iki adet etiket doldurularak biri torbanın içerisine diğeri ağzına bağlanır. Bilgi kağıdı yazının bozulmaması için mutlaka kurşun kalemle yazılmalıdır. Etiketlere toprak derinliği, ad-soyad, mevkii ve örnekleme tarihi yazılarak örnek alınan bahçeye ait bilgi formu ile birlikte analiz için laboratuara götürülür.”

Fındık yetiştiriciliğinde verimi güvence altına almanın en önemli unsurlarından birinin toprakta eksilen besin maddelerinin yeniden toprağa kazandırılması olduğunu işaret edilen açıklamada şunlar kaydedildi:

“Bu ise doğru zamanda ve biçimde gübreleme ile mümkün olabilir. Azotlu gübreler; Fındığın gelişimi sürecinde azota en fazla ihtiyaç duyduğu dönemler dikkate alınarak yılda iki defa toprağa verilmelidir. Toprak analiz sonuçlarına göre; tavsiye edilen miktarın yarısı şubat ayı sonu ile mart ayında sürgün büyümesi başlamadan önce ve tomurcuklar uyanırken fındık dal iz düşümü altında 30-40 cm genişliğindeki banda düzgünce serpilip 5-10 santimetrelik toprak derinliğine çapa ile karıştırılır. Sürgünlerin büyümesi azotlu gübrelemede geç kalındığının göstergesidir ve beklenen fayda sağlanamaz. Tavsiye edilen gübrenin diğer yarısı mayıs ayı sonunda aynı şekilde verilmelidir.”

“Kasım ve şubat ayları arasındaki dönemde fındık bahçelerine kışlık gübre olarak da bilinen fosforlu ve potaslı gübreler, çiftlik gübresi, kireç verilebilir. Eksikliği görülen fosforlu gübreler; 3 yılda bir fındık ocaklarının dal iz düşümlerinde açılacak 16-32 adet 15-25 cm derinliğe açılacak çukurlara eşit olarak konulup üzerleri kapatılmalıdır. Potasyumlu gübreler; 2-3 yılda bir fosforlu gübrelerde olduğu gibi uygulanır ve ayrıca fosforlu gübrelerle birlikte de verilebilir.”

“Yanmış ya da olgunlaşmış gübreler; sığır-koyun gübresi, tavuk gübresi, zuruf kompostu 3-4 yılda bir defa kasım ile mart ayları arasındaki dönemde fındık dal iz düşümü altında 40-50 cm genişliğindeki banda düzgünce serpilip 5-10 santimetrelik toprak derinliğine karıştırılır. Kireç; 3-5 yılda bir defa olmak üzere kasım ve aralık ayları arasındaki dönemde, fındık ocaklarının dal iz düşümleri altında 40-50 cm genişliğindeki banda düzgün bir şekilde serpilerek 5-10 cm toprak derinliğine karıştırılarak verilir. Analiz sonucuna göre ihtiyaç duyulduğunda toz kükürt; Kasım aralık ayları arasındaki dönemde kireç uygulamasında olduğu gibi toprağa verilir.”

“Mikroelement gübreleri, eksiklikleri belirlendiğinde yapraktan ve topraktan uygulanabilir. Yapraktan mayıs ve temmuz ayları arasında 15-20 gün arayla 2-3 defada düşük konsantrasyonlardaki çözeltilerin yapraklarda kuru yer kalmayıncaya kadar püskürtülmesi yoluyla uygulanır. Toprağa, fındık yapraklanmadan önce bir defada dal uçları altında 30cm genişliğindeki banda düzgünce serpilir ve 10 cm derinlikte çapalanarak karıştırılır.”

“Fındık yetiştiriciliğinde gübreleme yapılmadığında toprak verimliliği yıldan yıla azalış gösterir ve toprak fakirleşir verim ve kalite düşer. Bu nedenle üreticilerimizce, fındığın yetiştirildiği koşullar dikkate alınarak eğimli ya da düz arazilerde eksikliği görülen gübreler toprak ve yaprak analizleri ile belirlenmeli ve tekniğine uygun bir şekilde verilmelidir. Ancak doğru bir gübreleme ile fındık bahçelerinde toprağın fiziksel ve kimyasal yapısı korunarak sürdürülebilir üretim ve verim artışı sağlanabilir.”