Üretici mi, tüketici mi, ithalatçı mı, yoksa bakanlık mı?
Nisan ayı başında, basında yer alan “Mersin`de GDO`lu pirinç yakalandı” haberleri ülkemizdeki GDO tartışmalarını yeniden başlattı. Ülkemize giren tarım ürünlerinin GDO‘lu olup olmadığını kontrol ile yükümlü olan Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı`nın rutin kontrolünde değil de Emniyet güçlerinin inisiyatifinde gerçekleştirilen ve GDO‘lu olduğu saptanan pirinçler, kurumlar arasındaki bir rekabeti de gündeme getirdi. Bakan Mehdi Eker, konuya ve krize hiç de hakim olmadığını gösteren beyanlarda bulundu.
Önce bunun aynı gemi yada konteyner ile taşınan GDO‘lu soya yada mısırdan bulaşmış olabileceğini öne süren yetkililer daha sonra yaptıkları açıklamalarda dünyada GDO‘lu pirinç üretimi olmadığını, daha sonra da GDO‘nun çeltik kavuzunda olup içindeki pirinçte bulunmadığını iddia ettiler. Yani bu süreçte Bakanlık, emniyet güçlerinin laboratuvarlarda yaptırdıkları ve GDO‘lu olduklarını söyledikleri pirincin GDO‘lu olduğunu itiraf etmekten her nedense hep kaçındı. Hatta Bakan Eker bu pirinci gönül rahatlığı ile tüketin bunda GDO yoktur beyanında bulundu. Halbuki sorumlu bir bakanın gönül rahatlığı ile tüketmeyi önerdiği pirinç, bu ülke topraklarında yetişen pirinç olmalıydı, yoksa ithal edilen ve GDO‘lu olduğu saptanan pirinç değil.
Öncelikle dünyada ticari olarak tescil edilmiş GDO`lu pirinç üretimi olmadığını belirtmek gerekir. Ancak bu, dünyada GDO`lu pirinç üretilmediği anlamına gelmez. Bunun somut örnekleri şunlardır:
Bayer CropScience tarafından geliştirilen yabancı ot ilacına toleranslı GDO`lu iki pirinç çeşidine 1999 yılında, GDO`lu bir pirinç çeşidine de 2006 yılında ABD`de tarımsal amaçlı üretim izni verilmiştir.
İran`da Tarımsal Biyoteknoloji Araştırma Enstitüsü`nün geliştirdiği haşerelere dirençli GDO`lu pirinç çeşidi için 2004 yılında tarımsal üretim izni alınmış ve İran sadece 2005 ve 2006 yıllarında 20.000 hektarlık arazide ticari amaçlı GDO`lu pirinç üretmiştir.
Japonya`da Ulusal Agrobiyoloji Bilimleri Enstitüsü`nün geliştirdiği besin içeriğini zenginleştirmeyi amaçlayan GDO`lu pirinç çeşidine 2007 yılında tarımsal üretim izni verilmiştir.
Çin`de Huazhong Tarım Üniversitesi`nin geliştirdiği haşerelere dirençli GDO`lu iki pirinç çeşidine 2009 yılında tarımsal üretim izni verilmiştir. (http://www.isaaa.org)
Bu izinler verilmiş olsa da, bu ülkelerin günümüzde ticari amaçlı GDO`lu pirinç ürettiklerine dair resmi bir bilgi yoktur.
GDO‘lu pirinç skandalları dünyanın birçok ülkesinde yaşanmış ve yaşanmaya da devam etmektedir. Örneğin 2006 yılında Almanya, Fransa ve İngiltere`de market raflarında GDO`lu pirince rastlanmıştır. Aynı dönemde ABD`de pirinç üreticilerinin tarlalarında GDO`lu pirinç bulaşıklıkları tespit edilmiş ve AB, ABD`den aldığı pirinçlerde GDO olmadığına dair belge istemiştir.
2006 da Bayer‘in henüz ticari olarak yasallaşmamış sadece deneme üretimleri yaptığı LL601 isimli GDO‘lu pirincin normal pirinçlere karışması nedeniyle pirinç borsalarını allak bullak ettiği skandalın faturası 1,2 milyar dolar olarak hesaplanmıştır.
Geçtiğimiz yıl AB ülkelerinde GDO‘lu pirinç ve pirinç ürünleriyle ilgili aşağıdaki vakalar tespit edilmiştir;
Belçika: 8 Mart , 15 Mart 2012, Çin orijinli GDO‘lu pirinç eriştesi tespit edildi ve ülkeye sokulmadı.
Çek Cumhuriyeti: 6 Haziran 2012, Çin‘den gelen GDO‘lu pirinç eriştesi ülke sınırında yakalandı.
Fransa: 20 Nisan, 14 mayıs, 27 Haziran 2012, Çin‘den gelen GDO‘lu pirinç erişteleri sınırdan geri çevrildi.
Almanya: 22 Ağustos, 5 Eylül 2012, Filipin orijinli GDO‘lu pirinç eriştesi tespit edildi ve raflardan toplatıldı.
Norveç: 10 Mayıs 2012, Çin‘den gelen GDO‘lu pirinç eriştesi tespit edildi ve sınırdan geri çevrildi, 30 Ağustos 2012, Çin orijinli GDO‘lu pirinç sınırda yakalandı.
İtalya: 26 Mart, 10 Ekim, 19 Ekim 2012 Çin orijinli GDO‘lu pirinç ve pirinç ürünlerine sınırda el kondu.
Portekiz: 23 Mart, 16 Mayıs, 8 Kasım 2012 Çin orijinli GDO‘lu pirinç ve pirinç ürünleri tespit edildi ve sınırdan geri çevrildi.
Hollanda: 13 Eylül, 2 Ekim, 7 Kasım 2012, Çin orijinli GDO‘lu pirinç ürünleri tespit edildi ve sınırdan geri çevrildi. (Kaynak: http://www.gmcontaminationregister.org/ )
Görüldüğü üzere GDO‘lu olduğu tespit edilen hiçbir pirinç ve pirinç ürünleri Avrupa ülkelerinin sınırından giremezken, Tarım Bakanı Mehdi Eker yapılması gerekenleri yapmak yerine GDO`lu pirinçleri biz tüketicilere şirin göstermeye çalışmaktadır.
Bakanın inandırıcı olmayan ve çelişkili açıklamaları GDO`lu gıda tüketmek istemeyen halkımızda tedirginlik yaratmakta, halkımızın Tarım Bakanlığı`na olan güvenini sarsmaktadır. Bu nedenledir ki, halkımız Bakanlık bürokratlarının bu gibi konulardaki açıklamalarını inandırıcı bulmamaktadır.
Bakanlık gereğinin yapılacağı ve GDO`lu pirincin ya da çeltiğin derhal imha edileceği yönünde bir açıklama yapmalıdır. Bu yapılmadığı takdirde yerli pirinç üreticimizi de olumsuz yönde etkileyecek olan bir pirinç protestosunun vebali bakanlığın üzerinde olacaktır. Zira halkımız pilav yemekten, marketten aldığı pirinci yemeğine katmaktan korkar olmuştur.
Ülkemizde GDO`lu tohumla üretim yapmak yasaktır. Bu nedenle diğer tarım ürünlerimiz gibi yerli pirincimizde de GDO yoktur. Halkımız yerli pirince yönelince, bu sefer de fiyatları artıran tefecilerin eline düşmek gibi bir olayla karşı karşıya kalınacaktır.
Sayın Tarım Bakanı, duruma derhal el koyun! GDO`lu pirinci ya da çeltiği derhal piyasadan çekerek imha edin! Halkımızı tedirgin edip korkuya sürüklemeyin! Çeltik üreticisi çiftçimizi mağdur etmeyin! Osmancık 97 ve Gala gibi çeltik çeşitlerimizi geliştirerek pirinç üretimimizi iki katına çıkaran Trakya Tarımsal Araştırma Enstitümüzün çalışmalarını yürüttüğü Tarım arazilerinin TOKİ‘ ye kurban edilmesine engel olun!
*GDO`ya Hayır Platformu
*GDO`ya Hayır Platformu, 2004 yılından bu güne seksenden fazla kurumsal üyesiyle çevre, ekoloji, biyoçeşitlilik, insan ve hayvan sağlığını koruma mücadelesini, bilgilendirme ve bilinçlendirme çalışmalarını yılmadan sürdürmektedir.
18.4.2013
TMMOB ZİRAAT MÜHENDİSLERİ ODASI