Karadenizli balıkçının en önemli geçim kaynaklarının başında gelen hamsi avcılığının, bir sonraki yılın hamsi stoklarının erimemesi için şubat ayından sonra yapılmaması gerektiği bildirildi.
Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü Başkanı Prof. Dr. Nazmi Polat, hamsinin sıcak sever bir tür oluğunu, kışın erken bastırıp sıcaklıkların düşmesiyle Türkiye kıyılarına akın eden hamsilerin hızla yakalandığını ve bu nedenle de av sezonunun kısa sürdüğünü söyledi.
Karadeniz’de birden fazla hamsi stoğu olduğunu, bu stoklardan birinin Tuna Nehri’nin Karadeniz’e döküldüğü besince zengin sığ kuzeybatı havzasında, diğerinin ise Azak Denizi’nde yumurtladığını belirten Polat, şöyle devam etti:
“Birbirinden farklı alanlarda yumurtadan çıkan hamsiler birbirinden farklı davranır. Türkiye kıyılarında görülen hamsiler çoğunlukla Tuna Havzası’nı kışlama alanı olarak kullanan hamsilerdir. Azak hamsisi ise Azak Denizi’nin soğuması ile Kerç Boğazı’ndan aşağıya doğru göçe başlar ve Kafkasya sahilleri boyunca güneye iner. Kışın en soğuk dönemin yaşandığı aylarda kışlama alanı olarak bizim sahillerimize iner. Bu dönemlerde de avlanır ancak balıkçılarımız mart ayından itibaren hamsi avlamamalı. Mart ayı hamsiler için kışlama mevsiminin son zamanlarıdır. Bu ayda balıkçılardan kaçabilen hamsiler, gelecek yılın stoğunu belirleyecek. Bu dönemde avlanan hamsiler daha az yağlı, zayıf, dolayısıyla sezon başında avlanan hamsiler kadar da lezzetli değildir.”
Karadeniz’de 40 yıl öncesinde yapılan bir balıkçılık araştırmasında nisan ayında özellikle Türkiye kıyılarında göç eden hamsinin bir milyon ton civarında olduğunun tahmin edildiğini anlatan Polat, son yıllarda ise böyle büyük bir göçe rastlanılmadığını kaydetti.
Hamsi dönüş yolunda
Bu aydan itibaren Samsun ile Sinop arasında yoğunlaşan ve “dönüş göçü hamsisi” olarak adlandırılan bu balıkların kışlama döneminin ardından üreme alanlarına doğru göç eden bireylerden oluştuğuna dikkati çeken Polat, sözlerini şöyle tamamladı:
“Sezon boyunca yoğun olarak avlanan hamsinin üreme alanlarına ne şekilde ve hangi yollardan döndüğü bilinmiyor. Bilinen ise mart ayında avcılık sonrası Karadeniz’de geriye kalan hamsi miktarının artık tonlarla ifade edilmediğidir. Zor kış şartlarının ardından su sıcaklıkları 13 derecenin üstüne çıkmaya başladığında, hamsilerde yumurtalıklar ve erbezleri gelişmeye başlar. Sıcaklıklar daha yükselip besin de bollaştıkça hamsiler üreme için besinlerden aldıkları enerjinin önemli bir bölümünü yumurta oluşturmak için harcar. Karadeniz’deki dişi hamsiler bir üreme dönemi boyunca ortalama 200 bin yumurta bırakır. Bu nedenle balıkçılarımızın duyarlı olmalarını ve aşırı avcılık yapmamalarını arzuluyoruz.”