-Yönetmeliğe göre, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, çiğ süt veya işlenmemiş kremanın doğrudan son tüketiciye satışına düzenleme getirebilecek
-Gıda işletmecisi, ürettiği hayvansal gıdayı sağlık işareti veya sağlık işaretinin uygulanmasının öngörülmediği durumlarda uygun tanımlama işareti uygulamadan piyasaya arz edemeyecek
-Kesimhane işletmecisi, uygun durumlarda, kesimhaneye gönderilen veya gönderilmesi planlanan av hayvanları dışındaki hayvanlar için ”gıda zinciri bilgisini” istemek, almak, kontrol etmek ve değerlendirme sonucuna göre hareket etmek zorunda olacak.
ANKARA (A.A) – Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, çiğ süt veya işlenmemiş kremanın doğrudan son tüketiciye satışına düzenleme getirebilecek.
Hayvansal gıda üreten gıda işletmecisinin Gıda Hijyeni Yönetmeliğinde belirtilen kurallara ek olarak uyması gereken özel hijyen gereklilikleri belirlendi.
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının ”Hayvansal Gıdalar İçin Özel Hijyen Kuralları Yönetmeliği” Resmi Gazete’nin bugünkü sayısında yayımlandı.
Buna göre, yönetmelik işlenmemiş ve işlenmiş hayvansal gıda üreten gıda işletmecisinin uyması gereken özel hijyen gerekliliklerini, sorumluluklarını ve yürüttüğü otokontrollere ilişkin usul ve esasları kapsıyor.
Gıda işletmecisinin sorumlulukları, kayıt ve onayına ilişkin usullerin yer aldığı yönetmeliğe göre, domuz ve tek tırnaklı hayvanlar dışındaki hayvan türlerinin kesimi ve muamelesi, etlerinin parçalanması, soğutulması, etlerinden kıyma, hazırlanmış et karışımı, mekanik olarak ayrılmış et ve et ürünleri üretiminin yapılması, ambalajlanması, depolanması ve nakliyesi ile ilgili faaliyetlerle uğraşan gıda işletmelerinde domuzlar ve tek tırnaklı hayvanlara ve bu hayvanların etlerine ilişkin faaliyetler yürütülemeyecek. Bu işlemler domuz ve tek tırnaklı hayvanlara mahsus her iki tür için ayrı ayrı onaylanmış veya kayıt altına alınmış gıda işletmelerinde yürütülecek.
Domuzların deri, post,kemiklerinden jelatin ve kolajen üretimi, diğer tür hayvanların deri, post, kemiklerinden jelatin ve kolajen üretimi yapılan işletmelerde yapılamayacak. Domuzların deri, post, kemiklerinden jelatin ve kolajen üretimi sadece domuzlara mahsus onaylanmış işletmelerde yapılacak.
-Tanımlama işareti uygulaması-
Yönetmelikle ”tanımlama işareti” uygulaması getirilirken, işletmesi onaya tabi olan gıda işletmecisi, ürettiği hayvansal gıdayı Hayvansal Gıdaların Resmi Kontrollerine İlişkin Özel Kuralları Belirleyen Yönetmelik hükümlerine uygun sağlık işareti veya sağlık işaretinin uygulanmasının öngörülmediği durumlarda belirtilen şartlara uygun tanımlama işareti uygulamadan piyasaya arz edemeyecek.
Buna göre, tanımlama işareti, gıda tesisten ayrılmadan önce uygulanacak. Gıda, paketinden ve/veya ambalajından çıkarıldığında veya başka bir tesiste daha ileri düzeyde işlendiğinde gıdaya yeni bir işaret uygulanacak. Yeni işarette, bu tür işlemlerin gerçekleştirildiği tesisin onay numarası belirtilecek.
Yumurtalar için etiketleme ve işaretlemeye ilişkin gereklilikleri belirleyen, gıda kodeksinde yer alan kodlama sistemi uygulandığında, ayrıca bir tanımlama işareti gerekli olmayacak.
Gıda işletmecisi, hayvansal gıdanın alındığı gıda işletmecisini veya dağıtıcısını tanımlayacak sisteme ve prosedüre sahip olması gerekecek.
Tanımlama işareti ”okunaklı, silinemez, anlaşılır şekilde olur ve kolayca görülebilir bir yerde bulunacak. İşarette, tesisin yer aldığı ülke adı büyük harflerle yazılacak veya ilgili ISO standartlarına uygun olarak iki harf kodu ile gösterilecek şekilde belirtilecek.
İşaret, tesisin onay numarasını içerecek. Onaylı bir işletme, kayıt kapsamındaki bir işletmede üretilebilecek bir gıdayı da üretecekse, söz konusu gıdanın etiketinde tanımlama işareti yerine sadece işletmenin onay numarası bulunacak. İşaret oval şekilde olacak.
İşaret, hayvansal gıdanın piyasaya arz ediliş şekline göre doğrudan gıdaya, ambalaja veya pakete uygulanabilecek. Bu işaret gıdaya, ambalaja veya pakete yapıştırılmış bir etikete basılmış olabileceği gibi etiketin üzerine dayanıklı materyalden yapılmış çıkarılamayacak bir şekilde de uygulanabilecek.
Hayvansal gıdalar, son tüketiciye doğrudan arzı için paketlenmişse işaretin sadece o paketin dış yüzeyine uygulanması yeterli olacak.
-Gıda zinciri bilgisi-
Kesimhane işletmecisi, uygun durumlarda, kesimhaneye gönderilen veya gönderilmesi planlanan av hayvanları dışındaki tüm hayvanlar için gıda zinciri bilgisini istemek, almak, kontrol etmek ve değerlendirme sonucuna göre hareket etmek zorunda olacak.
Kesimhane işletmecisi, Gıda Hijyeni Yönetmeliğine uygun olarak menşe çiftlik bünyesinde tutulan kayıtları içeren ilgili gıda zinciri bilgileri sağlanamayan hayvanları işletmesine kabul edemeyecek.
Hayvanlar kesimhaneye gelmeden 24 saat önce gıda zinciri bilgileri kesimhane işletmecisine ulaşmış olacak.
Gıda zinciri bilgisi özellikle ”Menşe çiftliğin veya bölgenin hayvan sağlığı durumunu, hayvanların sağlık durumunu, belirli bir dönemde hayvanlara uygulanan ve belirli bir kalıntı arınma süresine sahip olan veteriner tıbbi ürünleri veya diğer tedavileri, kalıntı arınma süreleri ve bunların uygulama tarihlerini, etin güvenilirliğini etkileyebilen hastalıkların olup olmadığına ilişkin bilgiyi, halk sağlığının korunması amacıyla, etin güvenilirliğini etkileyebilecek hastalıkların teşhisi için zoonozların ve kalıntıların izlenmesi ve kontrolü çerçevesinde alınan numuneler de dahil, hayvanlardan veya diğer materyallerden alınan numunelerde yürütülen analiz sonuçlarını, aynı menşe çiftlikten kesime gönderilen bir önceki hayvanlara ait özellikle resmi veya yetkilendirilmiş veteriner hekim tarafından düzenlenen ölüm-öncesi (ante mortem) ve ölüm-sonrası (post mortem) muayenelere ilişkin raporları, verilerin bir hastalığın varlığına işaret etmesi durumunda üretim verilerini, Menşe çiftliğe hizmet sağlayan veteriner hekimin adı ve adresini” kapsayacak.
Yönetmelik ile et, süt, yumurta balıkçılık gibi hayvansal ürünlerin tesislerinin ve kesimhanelerin ilave hijyen şartları düzenlenirken, nakliye ve depolama ve ısılara ilişkin hususlar da belirlendi.
-Kesimhanede hayvanlar gereksiz yere bekletilmeden kesilecek-
Kesim hijyeninde de hayvanlar kesimhaneye getirildikten sonra gereksiz yere bekletilmeden kesilecek. Ancak hayvan refahını sağlamak amacıyla gerektiğinde kesimden önce bir dinlenme süresi verilmesi gerekecek.
Kesimhaneye kabul edilen hayvanlar kesimhanede kesimden önce ölmüş ise etleri insan tüketimi için kullanılmayacak.
Kesim için gönderilen hayvanların menşeini izleyebilmek için hayvanlar tek tek veya uygun durumlarda grup olarak tanımlanacak.
Hayvanlar temiz olacak, kesimhane işletmecisi, kesilecek her hayvanın Hayvansal Gıdaların Resmi Kontrollerine İlişkin Özel Kuralları Belirleyen Yönetmelik hükümleri doğrultusunda ölüm öncesi muayenesinin uygun şartlar altında yapılabilmesi için resmi veya yetkilendirilmiş veteriner hekimin talimatlarına uyacak.
Sersemletme, kanın akıtılması, deri yüzme, iç organ çıkarma ve karkasın diğer işlemleri; gereksiz yere geciktirilmeden ve ete bulaşmaları önleyecek şekilde yapılacak.
-Çiğ süte ilişkin esaslar-
Çiğ süt ve kolostrumun birincil üretimine ilişkin gereklilikler ve süt ve kolostrum üreten hayvancılık işletmelerinin hijyeni koşullarının belirlendiği yönetmeliğe göre, sağımdan hemen sonra süt soğutmaya alınacak, günlük toplanacaksa 8 dereceden fazla olmayan sıcaklıklara, günlük toplanmayacaksa 6 dereceden fazla olmayan sıcaklıklara hemen soğutulacak.
Nakliye süresince soğuk zincir muhafaza edilecek ve işleme tesisine vardığındaki süt ve kolostrumun sıcaklığı 10 dereceden fazla olamayacak.
Gıda kodeksi veteriner ilaçları maksimum kalıntı limitleri mevzuatında yer alan maddelerin herhangi biri açısından, mevzuatta verilen maksimum kalıntı limitlerini aşan miktarda antibiyotik kalıntısı içeriyorsa çiğ süt piyasaya sunulamayacak.
Tüketime sunulan ambalajların kapatılması, sıvı süt ürünleri ile kolostrum bazlı ürünlere son ısıl işlemin uygulandığı yerde dolumdan hemen sonra bulaşmayı önleyecek şekilde kapatma araçlarıyla gerçekleştirilecek. Kapatma sistemi, açıldıktan sonra ürünün açılmış olduğunun kolayca anlaşılmasını sağlayacak şekilde tasarlanacak.
Çiğ sütün etiketinde ”çiğ süt” ibaresi bulanacak. Bakanlık, çiğ süt veya işlenmemiş kremanın doğrudan son tüketiciye satışına düzenleme getirebilecek.
Bakanlık, yönetmelikte belirtilen bakteri ve somatik hücre sayısı açısından kriterleri karşılamayan çiğ sütün, en az 60 günlük periyotta dinlendirilmesi ve olgunlaştırılması şartıyla yönetmelik amaçlarına aykırı olmayacak şekilde peynir üretiminde kullanımına izin verebilecek.
Yönetmelikle 5 Ocak 2005 tarihli Kırmızı Et ve Et Ürünleri Üretim Çalışma ve Denetleme Usul ve Esaslarına Dair Yönetmelik ile 8 Ocak 2005 tarihli Kanatlı Hayvan Eti ve Et Ürünleri Üretim Tesislerinin Çalışma ve Denetleme Usul ve Esaslarına Dair Yönetmelik yürürlükten kaldırıldı.
-Geçiş hükümleri-
Yönetmeliğin yayımı tarihinden önce çalışma izin belgesi, çalışma izni ve gıda sicili belgesi veya bu belgelere eşdeğer belge alarak faaliyet gösteren gıda işletmecisi, işletmesini 31 Aralık 2012 tarihine kadar bu yönetmeliğin işletme gerekliliklerine uygun hale getirmek zorunda olacak. Ancak bu yönetmeliğin işletme gerekliliklerine bu tarihe kadar uyum sağlayamayacak gıda işletmecisi, işletmesinin modernizasyonuna dair planı sunması halinde bu süre 31 Aralık 2013 tarihine kadar uzatılabilecek.
Yönetmelik bugünden itibaren yürürlüğe girerken, yönetmelikteki gıda zinciri bilgisi, süt üreten hayvancılık işletmecisi ve gıda işletmecisinin uyacağı gereklilikler, süt ürünleri üreten işletmelerde kullanılacak olan çiğ ve ısıl işlem görmüş inek sütü için uyulacak gereklilikler ile çiğ sütün peynir üretiminde kullanımına izin verilmesine ilişkin maddeler 31 Aralık 2013 tarihinde yürürlüğe girecek.
