İncir Kök Hastalıkları
Beyaz Kök Çürüklüğü (Rosellinia necatrix Prill)
Kök çürüklüğüne yakalanmış ağaçlarda ilk belirti yapraklardaki sararmalardır. Yaprak sararmaları ağacın tümünde veya ağacın bir yönünde olabilir. Yapraklarda küçülmede olabilir. Hasta ağaçlarda büyümede durgunluk ve geriye doğru ölüm söz konusudur. Meyve verimi ve kalitesi düşer, meyveler irileşmeden ve olgunlaşmadan dökülürler. Kök çürüklüğü ağaçların kurumasına neden olduğundan ekonomik kayıp önemlidir. Özellikle incirlerde oluşturduğu zarar diğer meyve ağaçlarına oranla daha fazladır.
Mücadelesi
-Ağır ve su tutan topraklarda bahçe kurulmamalıdır.
-Toprakta fazla su birikmesine engel olunmalı, bunun için gerekirse kurutma hendekleri açılarak fazla su akıtılmalı toprağın en iyi bir şekilde havalanması sağlanmalıdır.
-Bahçeler sel sularından korunmalıdır.
-Sulama suyu ve gübre ağaçların taç izdüşümlerine verilmelidir.
-Bulaşık bahçelerde İlkbaharda ağaçların kök boğazları ana köklere kadar açılarak Yaz boyunca güneş ve hava almaları sağlanmalıdır.
-Kökleri tamamen çürüyen ağaçlar, toprakta hiç kök parçası kalmayacak şekilde derhal sökülmelidir.
-Hastalığa dayanıklı anaçlar kullanılmalıdır.
-Kimyasal mücadelede İlkbaharda ağaçların dipleri açılarak kök ve kök boğazları incelenir. Kökleri tamamen çürümüş olan fidan ve ağaçlar sökülmeli, çukurlara m3’e 3 kg hesabıyla sönmemiş kireç veya % 35 lik kara boya eriyiği ile bolca sulanıp kapatılmalıdır.
-Hastalık yeni başlamışsa, ağaçların çürümüş kısımları sağlam kısma kadar temizlenmeli, 2-5 kg kara boya dökülerek toprakla kapatılmalıdır. Sağlam ağaçları korumak için m2 ye 10 lt ilaçlı su gelecek şekilde % 25 lik kara boya veya % 1 lik Göztaşı eriyiklerinden biri uygulanmalıdır.
Armillaria Kök Çürüklüğü (Armillaria mellea)
Etmeni Armillaria mellea dır. Bir şapkalı mantardır. Yaşamını toprakta serbest ghalde bulunan miseller veya köklerde oluşan misel ve şapkalarla sürdürür. Ağacın köklerinde kabuk ile odun dokusu arasında beyaz bir küf örtüsü oluşturur. Odun tabakası hastalığın ilk dönemlerinde açık kahve daha sonraları sarımtırak veya beyaz süngerimsi bir görünüm alır. Hasta ağaçlar daha az sürgün verir, yapraklar sararır, dökülür, yahutta ağacın bir bölümünde veya tümünde ani solma veya çökme olur. Sonuçta ağaç ölür.
Hastalıktan korunmak ve hasta bitkileri iyileştirmek için alınacak önlemler şöyle sıralanabilir:
-Kuruyan ağaçları söküp yakmalı
-Kök bölgesindeki şapkalı mantarlar sporlarını yaymadan yok edilmeli
-Fidanlar derin dikilmemeli
-Köklerde yara açmamalı
İlçalı mücadele önlemleri beyaz kök çürüklüğü etmeni ile hemen hemen aynıdır.
Gövde ve Dal Hastalıkları
Çelik Marazı
Etmeni Phomopsis cinerescens dir. Fungusun sporları böcekler budama aletleri yağmur ve rüzgarla dağılır. Hastalık sürgünlerde büyümenin durması ve zayıf düşmesi ile belli olur. Sürgün ve ince dallarda hafif şişkinlik kararma ve koyu renkli bir zamk salgılama ile başlar. Zamanla bu kısımlar genişler, çatlar, ve açık kanser yaraları oluşur. Sırasıyla kalın dal, gövde ve kök boğazı şeklinde ilerleyerek tüm ağacı kurutur. Hasta kısımlarda kabuğun altı normal rengini kaybederek esmerleşir ve çürür. İncir ağaçlarının önemli bir hastalığıdır. Üreticiler emzik marazı adı verirler. Kültürel ve kimyasal program titizlikle yerine getirilmelidir.
Mücadelesi
-Budama mevsiminde hastalık ağacın tümünü kapsamış ise böyle ağaçlar sökülmelidir.
-Hastalık yeni bulaşmış ise hastalıklı kısımlar sağlam kısma kadar temizlenmelidir.
-Budanan ve temizlenen kısımlara 3 kısım ardıç katranı+bir kısım toz halinde göztaşı karışımı sürülmelidir.
-Budama aletleri alevden geçirilerek dezenfekte edilmelidir.
-Budamayı takiben ağaçlara, % 2’lik Bordo Bulamacı atılmalıdır.
-Hastalıklı ağaçlardan aşı kalemi veya çelik alınmamalıdır.
Yaprak Hastalıkları
İncir Mozaik Virusu (Ficus virus I Smith)
Etmeni Ficus virus I, Smith dir. Ege bilgesinde tüm incir ağaçlarında görülen ağaçlarda zayıflık, verim ve kalite düşüklüğüne neden olan bir hastalıktır. En belirgin belirti yapraklar da dağınık sarı yeşilden açık sarıya kadar değişen çeşitli büyüklükte mozaik şeklinde lekelerdir. Hastalık meyvelerde de belirti verir. Oluma yaklaşmış meyvelerde lekeler yapraktakine benzer. Yayılması çelik, aşı ve vektörlerle olur.
Mücadele:
-Virusten arındırılmış fidan kullanımına önem verilmelidir.
-Kimyasal mücadelesi yoktur. Vektörlerle mücadele yapılmalıdır.
Meyve Hastalıkları
İncir meyvelerinde en büyük sorunlardan biri de çürümedir. Çürümelerin bahçede gelişen gelişi güzel bir olay olmadığı, hava koşullarının etkisiyle oluşmadığı çeşitli hastalık ve zararlılara bağlı olduğu unutulmamalıdır. Meyvenin çürümesi içersinde gelişen bakteri maya ve benzer etkenler nedeniyledir. Çürüme etmenleri incire böcekler aracılığı ile taşınır. Çürüme olayı meyve daha ağaç üzerinde iken başlar. Meyvenin çürümesi, ekşimesi gibi durumlar havanın değişikliği, toprağın nemi suların etkisi ile görülmez. Meyvede çürüme ve bozulmalara neden olan hastalıkların önemlileri şunlardır:
İç Çürüklüğü (Endosepsis)
Etmeni Fusarium moniliforme dir. Fungus önce ilek meyvelerinin gal çiçeklerinde yaşar. Buradan dişi incire etmenin sporlarına ilekleme ile ilek arıcığı tarafından taşır. Taşınmadan sonra meyvenin iç kısmı fungusun beyaz misel örtüsü ile kaplanır.Enfekte olmuş meyvelerin iç kısmında lekelenme ve pulpun kahverengileşmesi şeklinde zararlanma görülür. Hastalık ilerledikçe pulp sulu, erimiş bir hal alır, pembe kırmızı renge çalan haliyle ıslak görünümlü kabuk şeklinde harici belirtiler ortaya çıkar. Meyvenin ostiol kısmı kırmızımsı mor renktedir. Hastalıktan korunmak için en geçerli yol fungussuz temiz ilek elde etmektir.
Ekşime
Ekşimenin nedeni mayalanmadır. Mayalanma Hanseniapsera, Torulipsis gibi maya cinsinin birkaç türü, Azotobacter melarinas, başta olmak üzere bir çok bakteri türü ve Mucor, Rhizopus, Cladosporium, Penicillium, ve Hormodendrum gibi fungus türleri tarafından meydana getirilmektedir.
Belirtiler meyve olgunlaştığında ortaya çıkar. Meyve eti önce pembe renk alır, daha sonra sulu ıslak bir hal alır.Ostiolden pembe kırmızı bir akıntı sızar. Mayalanma nedeniyle alkol kokusuyla karışık ekşi bir koku yayılır.
Ekşilik böcekleri, sirke sinekleriyle mücadele, bahçe içindeki meyve ataıklarının imhası, ekşimeye neden olmamakla birlikte uygun zemin hazırlaması sebebiyle aşırı sulama ve aşırı azotlu gübre uygulaması gibi konulara özel dikkat gösterilmesi hastalığın kontrol altında tutulmasına yardımcı önlemlerdir.
Sürme
İncir meyvelerinin iç kısmının hastalanmasına neden olan Aspergillus niger isimli bir mantardır. Sürme bir küf olmakla birlikte sporlarının oluşturduğu siyah toz yığınlarıyla diğer küflerden ayrılır. Hastalık etmeni fungus başta ekşilik böcekleri ve sirke sinekleri olmak üzere trips ve bazı predatör akarlarla taşınmaktadır. Yayılması böceklerle olduğu için savaşı bu böceklerin yok edilmesi veya azaltılması şeklindedir.
Küfler
Küf oluşumu Rhizopus spp. Cladosporium ssp. Penicillium spp., Botrytis spp. Gibi mantarlar tarafından meydana getirilmektedir. Meyve içersinde kirli gri yeşilimsi veya sarımsı değişik renk meydana getirirler. Yayılması ve mücadelesi sürme hastalığı gibidir.
İncir Zararlıları
Kanlı Balsıra
Kanlı Balsıra zararlısı ağaçların bir yıllık sürgün, yaprak ve yoğun olduğu durumlarda meyvelerinde bulunur. Hücre özsuyunu emerek ağaçların zayıf kalmasına, verimden düşmesine neden olurlar. Ayrıca tatlı maddeler çıkartarak kara ballık denen fumajine neden olur. Ergin dişi yarım küre şeklinde 4-5 mm boyunda, 3-4 mm enindedir. Üstten bakıldığında biri ortada 8 tanesi yanlarda olmak üzere 9 adet kalın pembemsi, kirli beyaz, mum levhacık şeklinde görülür her bir levhanın ortasında beyaz bir leke bulunur. Kabuk altındaki vücudun rengi kırmızı esmerdir. Ezilince kırmızı yapışkan bir sıvı çıkarır. Yumurtaları elips şeklinde ve koyu pembedir. Zararlı bazı yıllar kış soğuklarından zarar görebilmektedir. Ayrıca doğada çok sayıda doğal parazitleri mevcuttur. Bu nedenle gereksiz ilaçlamadan ve doğal dengeyi bozmakatn kaçınılmalıdır.
Mücadelesi
-İncir bahçelerinde fiğ, bakla, bezelye gibi baklagiller ara ziraatı olarak kullanılmalıdır.
-Toprağın dengeli gübrelenmesi zararlının çoğalmasını engellemektedir.
-Potaslı gübreler kanlı balsıranın üremesini önleme yönünden önemlidir.
-Bu zararlıya karşı 3 dönem ilaçlama yapılmaktadır. 1. İlaçlama zararlının % 90 nında yavru çıkmaya başladığı zaman, 2. İlaçlama son ileklemeden iki gün sonra başlayarak Temmuzun ilk haftasına kadar olan süre içinde 3. İlaçlama ise hasattan hemen sonra uygulanır.
Kırmızı Örümcek (Tetranychus spp.)
Ergin ve nimfleri incir yaprağı ve meyvelerinde emgi yaparak yaprakların ve meyvelerin kuruyup dökülmelerine neden olmaktadır. Böylece ağaç zayıf düşmekte, meyve verimi ve kalitesi bozulmaktadır. Kışı ağacın çatlak ve yarıklarında ayrıca yabancı otlarda geçirirler.
Mücadele:
-Bahçede yabancı ot temizliği yapılmalıdır.
-Zararlının doğal düşmanları vardır. Kimyasal mücadelede bu hususa dikkat edilerek ilaçlama yapılması gerekmektedir.
İncir Maymuncuğu (Otiorrhynchus davricus)
Vücudun genel rengi siyahımsı kahverengidir. Dişiler oval, erkekler ince uzunca oval şekildedir. Vücut kül rengi yatık kıllarla, göğüs kısmı birer kıl taşıyan düzgün kabarcıklarla kaplıdır. Zararı erginler yapar. Mart ayı ortalarından itibaren faaliyete geçen erginler ağaç gövdelerinden tırmanarak gözlere ulaşır ve tepe gözleri kemirirler. Zarar gören gözler açılmaz ve meyve gözlerini oluşturacak olan sürgün meydana gelmediğinden ürün alınamaz. İleri derecede zarar görmüş bazı bahçeler de ağaçlar uzaktan kurumuş gibi görünür.
Mücadele:
– Ağaçların kök boğazı çevresine bulunan yerlere yassı, geniş taşlar koyarak, erginleri bu taşların altına çekmek ve sık sık yapılan kontroller ile buralarda toplanan böcekleri ezerek öldürmelidir.
– Şubat sonu Mart başından itibaren haftada en az 2 kez yapılacak kontrollerde ergin faaliyetinin başladığı ve gözlerde ilk yeniklerin görüldüğü zaman ilaçlama yapılmalıdır.
– Temin edilebildiğinde Tree Tanglefoot veya Tangletrap yapışkan kurumayan macunlardan birisi ile ağaç gövdelerine, böceğin tırmanmasını engellemek amacıyla tatbik edilebilir. Tree Tanglefoot fitotoksit olması nedeniyle bu yapışkan su geçirmez , mumlu kağıt üzerine sürülerek kağıdın ağaç gövdesinin düzgün bir yerine kuşak şeklinde sarılıp ataç ve raptiye ile sıkıca tutturulmalıdır.
Ekşilik Böcekleri, Sirke Sinekleri
Ekşilik böcekleri ve sirke sinekleri incirde önemli zararlara neden olan böceklerdir. Bunlar kışı doğada toprak üzerinde budama artığı dal ve gövdelerin çatlaklarında, yere dökülmüş incirlerde, incir bahçesi içinde veya çevresinde bulunana ayva, nar, elma, portakal, mandarin gibi yere dökülmüş çürümüş meyvelerin içinde geçirmektedirler. Mart sonu Nisan başında kışladıkları yerlerden çıkarak pek çok üründe beslenmekte, beslendikleri ürünlerin çürümelerine neden olmaktadırlar.
Mart sonu Nisan başından itibaren doğaya çıkan bu zararlılar incir sezonuna kadar diğer yaz meyvelerinde beslenerek çoğalırlar ve incire olgunlaşma döneminde bulaşırlar. İncirde beslenmeleri sonucu ekşime ve akmaya neden olarak kaliteyi bozarlar ve hurda miktarının arttırırlar. Ayrıca taşıdıkları küfleri incirden incire bulaştırırlar. Zararları depo döneminde de devam eder.
Bu zararlılara karşı kimyasal savaşım güçtür. Çünkü, doğada pek çok ürünle beslenip çok ürün verirler. İncire olgunlaşma döneminde bulaştıklarından, bu dönemde aynı zamanda taze incirin tüketimi söz konusudur. Bu nedenle ilaçlı mücadele sağlık açısından tehlikeli olabilmektedir. Bu böceklere karşı kültürel önlemler ağırlık taşımaktadır.
– Hasattan sonra yere dökülmüş incirler, budamadan sonra da budama artıkları bahçe içinde bırakılmamalıdır.
– İlkbahar ve sonbahar sürümleri ihmal edilmemelidir.
– İncir bahçeleri içinde veya arasında diğer meyve ağaçları ( zeytin hariç ) olmamalıdır. Kaldırılması mümkün değilse yere dökülmüş, çürümüş meyveler imha edilmelidir.
– Sezon sonunda depolarda gerekli temizlik işlemleri yapılmalıdır.
– Çekici yem tuzağı kullanılmalıdır.
Çekici yem tuzakları, incir bahçelerinde bu zararlıları tuzağa çekerek yok etme amacıyla kullanılmaktadır. Çekici yem tuzakları Amerika’da ekşilik böcekleri ve sirke sineklerine karşı kullanılmış ve başarılı olduğu saptanmıştır. Ayrıca ülkemizde de denenen bu tuzakların aynı etkiyi gösterdikleri ve böceklerin yoğunluklarını kırmada başarılı olduğu tespit edilmiştir. Nisan başında asılan tuzaklar incir bahçelerinde kışlaktan çıkan zararlıları yakalayarak öldürmektedirler. Böylece üründe az bulaşma olmaktadır. Bu zararlıları neden olduğu hurda oranı düşmekte ve incirin kalitesi yükselmektedir.
Çekici Yem Tuzağı Nasıl Hazırlanır?
Tuzak kabının en altına dayanak yerleştirilmelidir. Dayanağın her bölümüne 3 adet hurda incir konmalıdır. Daha sonra 1/2 litre su ve bir çay kaşığı kuru maya ilave edilmelidir. Bunun üzerine ön elek teli, daha sonra da böcek toplama bölümü oturtulmalıdır. Pamuğa DDVP etkili maddeli ilaç emdirerek yerine konmalıdır. Son olarak ta kapak kapatılmalıdır.
10 ağaca 1 adet hesabıyla asılmalı ve bahçe içine düzenli olarak dağıtılmalıdır.
Tuzaklar incir bahçesine Mart sonu Nisan başında asılmalıdır. Tuzakların etkisini sürdürmesi için 10 günde bir içindeki çekici madde değiştirilmeli ve pamuğa ilaç damlatılmalıdır.
Dikkat:Hurda incir, maya ve su bu tuzağın çekici maddesini oluşturmaktadır. Böcekler bunların meydana getirdiği ekşimeye gelmektedir. Bu nedenle tuzakta işi biten çekici maddenin mutlaka toprağa gömülmesi gerekir. Aksi taktirde böcekler bu madde tarafından çekilerek tuzağın etkisini azaltmaktadırlar.
Tuzaklar Haziran ortasına kadar bahçede kalmalıdır. İşi biten tuzaklar ertesi yıl tekrara kullanılmak üzere saklanmalıdır. Bu işlemin her yıl tekrarlanması gerekir.
İncir Kurtları
Kuru incirlerde Ephestia, Plodia, Myelois olmak üzere 3 cins kelebek zararlı olmaktadır. Ancak daha çok larvalar zarar yaptığı ve meyve üzerinde görülen zararlının larvaları olduğundan yetiştiriciler ve işletmeciler arasında hepsinin genel adı incir kurdudur.
İncir kurtları ile yapılacak mücadele şu şekilde özetlenebilir:
A) Kültürel, biyolojik, ve fiziksel mücadele:
-Sonbaharda derin sürüm yapılarak toprakta kışlayacak larvaları öldürmek,
– Bahçalerde budama ve temizlik çalışmaları ile haşere için sığaınak görevi yapacsk hertürlü meyve sebze ataıklarının imha edilmesi.
– Kuru incirlerin kerevetlerde kurutulması, kerevetlerin geceleri üst üste toplanıp üzerlerinin örtülmesi
– Kuryan incirlerin alınıp kapalı yerlere kaldırılması
– İncir konacak depoların temiz ve kelebek girmeyecek şekilde muhafazalı olması.
– Ve en önemlisi elde edilen kuru incir meyvesinin içlerine bırakılmış olması muhtemel yumurtaların açılıp larvaların çıkarak meyvede kalite düşmesine neden olmalarına meydan vermeyecek şekilde kısa sürede elden çıkarılması ve işletmelere alınan incirlerin hemen fümige edilmesidir.Kelebekler ışık, yem ve seks tuzakları ilede yakalanıp populasyonları azaltılabilir.
B) Kimyasal Mücadele
İlaçlı mücadele kuru incir meyvesi konulacak depo ve işleme evlerinin sezon başında bir böcek öldürücü ilaçala ilaçlanması depo veya işletmeye girecek meyvelerin girişte fümügasyona tabi tutulması.
İNCİR BAHÇELERİNDE HASTALIK VE ZARALILARA KARŞI ALINABİLECEK ÖNLEMLER
1. Yeni bahçe tesis edilecekse bu yerin incir yetiştiriciliği açısından uygun olup olmadığına bakılmalı ve nematod açısından toprak tahlili yaptırılmalıdır. Ayrıca buraya dikilecek fidan ların hastalık ve zararlıdan ari olmasına dikkat edilmelidir. Ağır ve su tutan topraklarda incir bahçesi kurulmamalıdır.
2. Bakım işlemleri esnasında kullanılan alet ;ekipman ve ellerimiz ağaçtan ağaca geçerken dezenfekte edilmelidir. Budanan yara yerlerine aşı macunu sürülmelidir.
3. Toprak tahlili yapılarak, gübreleme bu tahlil sonucuna göre dengeli bir şekilde yapılmalıdır.
4. Dağlık arazide teraslama yapılarak toprağın akıp gitmesi önlenmelidir.
5. Bahçede yabancı ot temizliğine dikkat edilmelidir.
6. Bitki artıkları bahçede ağaç altında veya kenarında bırakılmamalıdır.
7. İlkbahar ve Sonbahar sürümleri ihmal edilmemelidir.
8. İncirler kerevette kurutulmalıdır. Akşam bu kerevetler üst üste toplanarak üzeri naylon ile örtülmelidir.
9. Akşam depo yakınında ışık yakılmamalıdır.