Türkiye’de ekonomik olarak önemli bir yere sahip incir bitkisinde hastalıklara yol açan zararlıları engellemek için yeni gen araştırmaları yapılıyor. Böylece kimyevi yöntemlere önemli seçenekler geliştirilerek, daha ekonomik ve sağlıklı mücadele amaçlanıyor. Muğla Üniversitesi (MÜ) Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hatice Güneş, TÜBİTAK destekli projesinde, Aydın’daki incirlik alanlarda bakteri çeşitliliğinin belirlenmesi ve canlı bakteri koleksiyonu oluşturmak için çalışma başlattı.
Kimyevi pestisitler insanlarda ciddi hastalıklara sebep olduğundan, günümüzde tarım zararlılarına karşı biyopestisit kullanımının gittikçe arttığını belirten Prof. Dr. Güneş, “Bu anlamda bacillus thuringiensis (BT) bakterisi, biyopestisit üretme konusunda biyolojik seçimin en önde gelen örneğidir. BT’nin ticari pestisit olarak kullanılması, böcek larvaları üzerinde toksik etki gösteren kristal proteinleri salgılayan üstün bir yeteneğe sahip olmasındandır. Bulunduğu coğrafi ortama göre değişik genetik özellik ve kristal proteini salgılama yeteneğine sahiptir. Bu nedenle yurtdışından hazır preparat olarak ithal edilen biyopestisitler, çoğu zaman ülkemizdeki ilgili böcek türleri üzerinde etkili olamamaktadır. Ayrıca mevcut biyopestisitlere karşı böcek dirençliliğinin gelişebilmesi gibi etmenlerden ötürü, dünyada yeni BT suşlarının keşfedilmesi, rekombinant suşların geliştirilmesi ve rekonbinant biyopestisit üretimi konusundaki çalışmalar devam etmektedir.” dedi.
İncirin ülke ekonomisinde önemli bir bitki olduğunu, bazı tarım zararlılarının incir bitkisi ve meyvesinde anlamlı ekonomik kayıplara yol açtığını kaydeden Güneş, “Bu nedenle projenin amacı, Aydın ili incir alanlarından BT izolasyonu, karakterizasyonu ve elde edilen BT suşlarının önemli incir zararlıları üzerinde biyoaktivitelerini araştırmaktır. Çalışma sonunda elde edilecek veriler, ileride incir zararlılarına karşı geliştirilecek ticari biyopestisit ve rekombinant kristal protein oluşturulması ve/veya transgenik bitki üretimi için cry gen kaynağı görevini üstlenecektir.” şeklinde konuştu.
PESTİSİT
Pestisit, zararlı organizmaları engellemek, kontrol altına almak ya da zararlarını azaltmak için kullanılan madde ya da maddelerden oluşan karışımlardır. Kimyevi bir madde, virüs ya da bakteri gibi biyolojik bir ajan, antimikrobik, dezenfektan ya da herhangi bir araç olabilirler. Zararlı organizmalar, insanların besin kaynaklarına ve mal varlıklarına zarar veren, hastalık yayan böcekler, bitki patojenleri, yabani otlar, yumuşakçalar, kuşlar, memeliler, balıklar, solucanlar ve mikroplar olabilir. (CİHAN)