Özellikleri ve Tarihçesi
Kamkat, Turunçgiller içinde küçük mücevher olarak adlandırılır. Kamkat (Kumkuat) Çincede altın portakal manasına gelir “gold orange”.
Dünyada kabuğu ile beraber yenilen tek narenciye çeşididir.
Evlerde, balkonlarda yetiştirilen belki de tek meyve ağacı Kamkatdır. Anavatanının Çin olduğuna inanılır. Batı dünyası ile tanışması 19.yüzyıl ortalarında olmuştur. Türkiye’nin çeşitli bölgelerinde yetiştirilmeye çalışıldıysa en iyi meyve oluşumu Rize ilinde sağlanmıştır.
* Kamkat, üç yaprak anaç üzerine göz aşısı yapılarak üretilir.
* Erkek ve dişi organları aynı çiçek üzerinde olduğundan tek bir Kamkat bitkisi her yerde çiçeğe ve meyveye yatabilmektedir.
*Rize de Temmuz ayı sonlarına doğru çiçek açmakta, meyve oluşması Ağustos sonu ile Eylül ayı içersinde olmaktadır.
*Meyveleri iri zeytin büyüklüğünde olup Nisan-Mayıs aylarında yeme olgunluğuna erişmektedir.
*Meyve koparılmazsa bir yıl bitki üzerinde kalabilmekte, aynı lezzetle yenebilmektedir Kültür altına alınan, yiyecekleri için yetiştirilen Kamkat ‘ın tanınmış çeşitleri şunlardır:
Hong Kong : Chin chü, shan chin kan, ve chin tou olarak adlandırılırlar. Hong Kong ve Çin’in bazı dağlık bölgelerinde yetiştir. Çevre genişliği 1.6-2 cm civarındadır. Olgunlaştığında zayıf ve fazla etli olmayan kabuğu soyulur. 3-4 küçük çekirdeği bulunur.
Marumi : Japonya orjinli olup Meyve hafif basık küre şeklinde yuvarlaktır. Uzunluğu 3.2 cm kadardır. Altın sarısı renktedir. Meyve aromatik ve baharatımsıdır. 4-7 çekirdeği bulunur. Ağacı 2.75m’ye kadar ulaşır. Küçük yapraklıdır. Aynı sezon için de oluşabilecek soğuklara karşı daha dayanıklıdır.
Meiwa : Japonya orijinlidir. Kısa yuvarlak bir yapıda olup 4 cm’ lik bir genişliğe sahiptir. Kabuk portakal sarısı renkte olup, çok kalındır. Meyvesi tatlı olup 7 çekirdeğe sahiptir. Sık sık çekirdeksiz veya daha az çekirdekli olanlarına da rastlamak mümkündür. Çin’de de yaygın olarak bu çeşit yetiştirilir. Taze olarak yenilmek için en ideal Kamkat ‘dır.
Nagami : Çin’den dünya’ya yayılmıştır. 4-5 dilimlik meyvesi olup. 2-5 çekirdeği vardır. Yuvarlak olup 4-5 cm büyüklüğe erişir. Mevsimi Ekim’den Ocak ayına kadardır. Ağacı 4.5m’ye kadar ulaşır.
Yetiştirildiği Yerler
Dünya da, Çin, Japonya, Amerika, Porto Rico, Guatemala, Kolombiya, Brezilya ve Güney Hindistan da yetişir. Türkiye de ise, Rize’ye 50-60 yıl önce Batum’ dan gelmiştir.
Faydaları:
*C vitamini bakımından zengin olan Kamkat , kabuğu ile beraber yenildiğinde gribal enfeksiyonları önlemede önemli rol oynamaktadır.
*A,B1,B2,B3 ve Kalsiyum da ihtiva eden Kamkat , Sinir sisteminin düzenli çalışmasını sağlar.
Muhafaza Koşulları
5 ºC de %90 nem oranında muhafaza edilmelidir.
Besin Değerleri
100 Gr. Kamkat’ ın Gıda Değerleri
Ascorbik Asit : 151
Demir : 1,7 mg
Fosfor : 97 mg
Kalori : 274
Kalsiyum : 266 mg
Karbonhidratlar :72,1 mg
Potasyum : 995 mg
Protein : 3,8 g
Riboflavin : 0,40 mg
Sodyum : 30 mg
Thiamine : 0,35 mg
Vitamin A : 2.530 I.U
Yağ : 0,4 g