OMÜ Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Çelik, Amerikalıların “mavi altın” diye adlandırdığı, özellikle Karadeniz yöresinde “likarba” olarak bilinen ”maviyemiş”in Karadeniz’de üretiminin yaygınlaştığını belirtti.
Ondokuz Mayıs Üniversitesi (Omü) Zirat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hüseyin Çelik, Karadeniz Bölgesi’nde ilk kez 2000 yılında üretimine başlanan, Amerikalılar’ın “mavi altın” diye adlandırdığı ve Karadeniz yöresinde “likarba” olarak bilinen “maviyemiş” üretiminde üreticilerin büyük başarı ve kazanç elde ettiğini söyledi.
Çelik, AA muhabirine yaptığı açıklamada, maviyemişin son yıllarda dünya çapında popüler olmaya başlayan ve ekonomik getirisi yüksek bir sağlık meyvesi olduğunu vurguladı.
Geçen yıl dünyanın 20 ülkesinde 72 bin 306 hektarlık alanda 311 bin 959 ton maviyemiş üretildiğini belirten Çelik, Türkiye’de ise bu yıl 300 ton civarında üretim gerçekleştirildiğini ve bahçede kilosunun 6 ile 8 lira arasında satıldığını ifade etti.
Dünyada ticari olarak tarımı yapılan maviyemişlerin Türkiye’de son 10 yılda tanıtımının yapılarak üretiminde büyük bir gelişme gösterildiğini anlatan Prof.Dr. Hüseyin Çelik, şunları kaydetti:
“Maviyemiş, Karadeniz Bölgesi’ndeki ormanlar ile yaylalarda kendiliğinden yetişen, bazı yabani türleri ise halk tarafından taze meyve, reçel veya meyve suyu olarak değerlendirilen bir meyvedir ve yüzyıllardır orman veya yaylalardan bahçeye indirilmemiş ve yabani orman meyvesi olarak doğal hayattaki değerini korumuştur. Çünkü maviyemiş ile aynı cins içinde yer alan bu yabani orman meyveleri çok küçük taneli, bol çekirdekli ve ekşi, koyu siyah veya mor renkli meyveleri ile ticari açıdan fazla bir önem taşımamaktadır. Amerika’dan getirdiğimiz bitki tohumlarını yetiştirerek fakültemizin araştırma ve uygulama sahası ile Rize ve Giresun’da 2000 yılında ilk kez denemene üretimleri yaptık. İlk üç yıl sonunda bölgede ve mevsimsel olarak yetişmesinde büyük başarı sağladık.”
Bu yıl Samsun, Rize, Giresun, Ordu, Trabzon, Artvin, Adapazarı, İstanbul ve Bursa’da yaklaşık 300 tonluk bir üretim gerçekleştirildiğini vurgulayan Çelik, “Amerikalılar’ın “mavi altın” diye adlandırdığı bu yemiş üreticilere büyük kazançlar sağlarken, aynı zamanda da bölgede alternatif ürün çeşitliliği açısından da büyük önem taşıyor. Maviyemiş gerek bitki gerekse meyve olarak piyasada aranan birçok özelliğe sahiptir. Vitamin, mineral ve lif bakımından son derece zengindir. Maviyemişler sağlık açısından çok yararlı olduğu kadar birim alandan oldukça yüksek gelir getirebilmektedir. Antioksidan içeriği en yüksek kültür meyvesidir” dedi.
-“Sağlıklı yaşam için aranılan meyve”
Maviyemişin başlı başına bir sağlık meyvesi olduğunu anlatan Çelik, ürünün yetiştirildiği ülkelerde hasadının yapılmadan önce bahçelerde satışının yapıldığının altını çizdi.
Maviyemişin faydalarından da bahseden Prof. Dr. Çelik, şu bilgileri verdi:
“Antioksidan içeriği en yüksek kültür meyvesidir. Gece körlüğü, gözlerde kamaşma ve diğer tüm görme bozukluklarını önleyebilmekte, taze olarak yenildiğinde kanı temizlemekte, kan şekeri ve kolesterolü düşürebilmektedir. Yaprak ile kuru meyvelerinden yapılan çay ishal giderici özellik taşımaktadır. İdrar yolu enfeksiyonlarında antibiyotik etkisi gösterir, kansere karşı vücudu koruyan enzimleri aktif hale getirir. Yağlı bileşiklerin vücuttan atılmasını sağlar. Taze olarak tüketilmesi halinde kanı temizler. Kan şekerini düşürüp bağırsak metabolizmasını düzenler. Kolesterolü düşürür, kalp krizi riski ve HIV virüsünün tekrarlanmasını azalttır. Sakinleştirici özelliği bulunur. Damar sertliğini azaltan maviyemişler damar tıkanıklığını önleyebilmekte ve kalp krizi riskini en aza indirebilmektedir. Kalori miktarı az olan maviyemişler sodyum içermezken A vitamini, C vitamini, potasyum, kalsiyum ve fosfor bakımından zengindir. Yaşlanmayı engelleyen maviyemişler yaşlılık ile ortaya çıkan geçici hafıza kayıplarının da önüne geçebilmektdir. Ayrıca maviyemiş, taze meyve olarak, meyve suyuna işlenerek, reçel, marmelat veya konserve yapılarak, kuru meyve olarak, ilaç hammaddesi olarak, süt ve yoğurt ile karıştırılarak, yaş pastalarda, meyveli ekmeklerde, kek ve çöreklerde, meyve salatalarında, dondurma sanayisinde, kahvaltılık olarak, sos, salça, garnitürlerde, çay ve şarap yapılarak, esans ham maddesi olarak, kozmetik sanayisinde, krem ve sabunlarda, cilt bakımında ve Akdeniz tipi diyetlerde kullanılır. Vitamin, mineral ve lif bakımından son derece zengindir.145 gram maviyemişte 21 gram karbonhidrat, 1 gram protein, 0.5 gram yağ, 19 miligram C ve 145 IU A vitamini ile 85 kalori içerdiği belirlenmiştir. Sodyum içermeyen, mineral ve vitaminlerce zengin olduğu belirlenen maviyemiş insan sağlığı açısından çok yararlıdır.”
-Maviyemişin kitabını yazdı üretimi arttırdı
Hüseyin Çelik, Karadeniz Bölgesi’nde alternatif ürün olarak yetiştirilmesi için düşünülen maviyemiş bitkisinin yetiştirilmesi, yetiştirilme alanları, ekonomik getirisi ve faydalarının anlatıldığı “Yüksek Boylu Maviyemiş Yetiştiriciliği” adı altında yayımladığı kitapla ürünün üretimene katkı sağladığını da açıkladı.
Hazırladığı kitabın üreticiler için rehber niteliğinde olduğunu vurgulayan Çelik,”Kitabın içinde maviyemiş yetiştiriciliği ile ilgili herşey var. Türkiye’nin yeni meyvesi olan ve Karadeniz Bölgesi’ndeki tarımsal üretim ile sanayiye kattığımız maviyemiş konusundaki bilgi eksikliğini gidermek üzere hazırlanan kitapta yüksek boylu maviyemişlerin yetiştiriciliği detaylı olarak açıklanmaktadır. Maviyemiş yetiştiriciliği tarım koluna ilgi duyacak çiftçilerimize, ziraat fakültelerinin bahçe bitkileri bölümleri ile meslek yüksekokullarının bahçe ziraatı programlarında öğrenim gören öğrencilere, üzümsü meyvelerle ilgilenen ziraat mühendisleri, teknikerleri ve teknisyenleri ile üreciler için kaynak kitaptır. Yetiştiriciler bu yıl kitaptan faydalanarak kaliteli ve bol ürün elde ettiler.”
haber365