Aşçılık yapan sosyolog, inşaatta çalışan ziraat mühendisi… Üniversite kitapçıklarındaki “Mezunlar rahatlıkla iş bulabilir” tanıtımı sadece kâğıt üzerinde. 2 milyon 541 işsizin 587 bini üniversite diploması sahibi. 360 bin İİBF, 20 bin ziraat mühendisi, 25 bin gıda mühendisi, 15 bin sosyoloji mezunu atama kuyruğunda…
Üniversiteden mezun sayısıyla özellikle kamuda istihdam edilenlerin sayısı arasındaki uçurum işsizler ordusu yarattı. 350 bin iktisadi ve idari bilimler, 20 bin ziraat mühendisi, 25 bin gıda mühendisi, 15 bin sosyoloji mezunu atama kuyruğunda.
Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre üniversite mezunu işsiz sayısı ülke tarihinin en yüksek seviyelerine ulaştı. 2 milyon 541 işsizin tam 587 bini diplomalı. Üniversite mezunları arasında işsizlik oranı yüzde 11.1. İşsizlik oranında birincilik yüzde 22.1’le ‘Gazetecilik’te. Türkiye’de pek çok bölümde arz talep dengesizliği var. Başta ise öğrencilerin en çok yazdığı iktisadi ve idari bilimler fakültesi geliyor.
Sosyologlar ucuz işgücü
Sosyoloji: Yeniden Sosyoloji Koordinatörü Ali Köse anlatıyor: “2012 KPSS’ye giren sosyoloji mezunu sayısı 12 bin 500. KPSS yapılmasının ardından Cumhuriyet tarihinde ilk defa Adalet Bakanlığı Cezaevleri Genel Müdürlüğü bünyesine 370 sosyolog alımı gerçekleştirdi. 1850 kişi başvurdu ve mülakata alındı. Ancak mülakatta kayırma oldu. Sağlık Bakanlığı’nda ihdası yapılan 330 sosyolog kadrosu beklemede. Yine Gençlik ve Spor Bakanlığı’na 180 sosyolog kadrosu verileli iki yıl oldu ama henüz alım olmadı. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı sosyolog istihdamı için büyük fırsat. Ancak 2011 verilerine göre bakanlıkta 86 sosyolog çalışıyor. İçişleri Bakanlığı’na çalışma sunduk. Neden emniyet ve çocuk şube müdürlüklerinde olmayalım? Milli Eğitim Bakanlığı ’nda okul sosyoloğu kadrosu açılmalı. Sosyologların yüzde 70’i dershanelerde rehber öğretmen olarak asgari ücretle çalışıyor.”
350 bin mezun, 722 kadro
İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi: İİBF Mücadele Grubu’ndan Serkan Bakırhan, 2010’da 300 bin İİBF mezununun KPSS’ye girdiğini, iki sene sonra bu rakamın 350 bin olduğunu vurguluyor. 350 bine karşılık en son atanan İİBF’li sayısı ise 722:
“Çoğumuz fabrikalarda çalışarak KPSS’ye hazırlanıyoruz. 2010’da mezun oldum. Konunun uzmanı olmam bir işe yaramıyor. Belediyelere alınan personel sınav yerine çoğu zaman referansla seçiliyor.”
2 haftada gıda mühendisi!
Gıda mühendisliği: 25 bin gıda mühendisi de kamuya atanmamaktan ve özel sektörde de işçi gibi çalıştırılmaktan yakınıyor. Kasım 2012’de yapılan atamalarda Gıda ve Tarım Bakanlığı’na 58 gıda mühendisi alındı. Bakanlıktaki 4 bin 732 gıda denetçisinden 915’i gıda mühendisi, kalanı iki haftalık kurslarla bu işi yapanlar. Bakanlıktaki toplam gıda mühendisi sayısı ise 1301. Tüm bunlara rağmen üniversitelere bu bölümler açılmaya devam ediyor. Gıda mühendisliği mezunları, bu yıl 3 bin 700 kişinin bu bölüme yerleştiğini söylüyor: “KPSS’den 85 gibi yüksek puanlar alıp gıda denetmenliğine atanamazken diğer meslek grupları 55-60 puanla atanabiliyor.”
Ziraat mühendisliği: Tarım Geliştirme projesiyle 10 bin kişi istihdam edildiğini ancak 5 bininin ziraat mühendisi olmamasına karşın tamamının ziraat mühendisiymiş gibi anlatıldığını söyleyen mühendis Yelda Yaşar, “10 aydır iş arıyorum. Bakanlık özel sektörde tüm çalışma alanlarımızı sertifikalaştırdı” diyor.
‘Dershaneden 800 lira verdiler’
Ferhat Yolcu iki yıl önce sosyoloji bölümünü bitirmiş. Formasyonu var, öğretmen olabilmek için KPSS’ye hazırlanıyor. Dershanelere de felsefe grubu öğretmenliği için başvurduğunu anlatan Yolcu, “800 TL veriyorlardı dershanede. Çok düşük ücret olduğu için başlamadım. KPSS’ye hazırlanmaya başlamadan önce de aşçı yardımcılığı yaptım. Bölümü severek okudum. Türkiye’nin sosyologlara ihtiyacı var ama mesleğimizi yapamıyoruz.”
Mühendis 8 yıldır işini yapamadı
Önder Sarı, 2005 yılında ziraat mühendisliğinden mezun olmuş. Henüz işini yapabilmiş değil:
“Sektör dışı olarak altı yıl baraj inşaatında çalıştım, evlendiğimin 3. ayı işsiz kaldım. Eşim KPSS’ye hazırlanmam için destek oldu. Ben ders çalışırken o asgari ücretle evimizi geçindirdi. Temmuz ayında sınava girdik. Bakan, geçen sene yıl sonuna kadar 2500 personel istihdam edileceğini duyurdu. Ancak alımın sadece 944’ü ziraat mühendisi oldu.”
haber46