Erzurum’da öğrenciler, 8 ay boyunca belirlenen okullarda giderek gıda örnekleri aldı. Elde edilen örnekleri laboratuvarda inceleyen öğrenciler, depolanmış ürünlerde 11 türde 5 bin 355 akar ve 75 adet böcek tespit etti. Gıdaların açıkta bekletilmesinden kaynaklanan bu akar ve böceklerin besini tüketen insanda kaşıntı, kurdeşen, nefes darlığı ve deri hastalıklarına yol açabildiği belirtildi.
Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) tarafından düzenlenen Ortaöğretim Öğrencileri arası Araştırma Projeleri Yarışması Bölge Sergisi Atatürk Üniversitesi Fen Fakültesi’nde açıldı. Ardahan, Artvin, Bayburt, Gümüşhane, Erzincan, Iğdır, Kars, Rize ve Trabzon’dan katılımın olduğu açılışta bilgisayar, biyoloji, coğrafya, temel fizik, uygulamalı fizik, kimya, matematik, sosyoloji, tarih branşlarında hazırlanan 54 proje sergilendi. 3 gün devam edecek açılışta seçilecek 9 proje Ankara’da finale katılacak.
Programın açılışında konuşan TÜBİTAK Bölge Koordinatörü ve Fen Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Çiftçi, bilginin ve araştırmanın önemine değindi. Çiftçi, “Bilgi üretebilmek için araştıran insanlara ihtiyaç vardır. Türkiye, bu toplumlar arasında kendisine yer edinebilmek için çaba sarf etmektedir. Bu çabalardan birisi, geleceğimiz olan sevgili gençlerimize bilimsel araştırma yapma zevkini ve mutluluğunu tattırmaktır. Bu konuda TÜBİTAK, önemli bir görev üstlenerek Bilim İnsanı Destekleme Daire Başkanlığı kontrolünde 1968 yılından beri ‘Ortaöğretim Öğrencileri Arası Araştırma Projeleri Yarışması’ düzenlemektedir. Bu yarışmada ortaöğretim seviyesindeki gençlerimize bilimsel araştırma yapma, yapılan bilimsel çalışmaları sunma ve savunma fırsatı verilmektedir. Böylece geleceğin bilim insanları adına bir kıvılcım oluşturması amaçlanmaktadır. Bunun da bilgi toplumu olma yolunda çok kıymetli katkılar sağlayacağı açıktır.” dedi.
Atatürk Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Hikmet Koçak ise proje başvuru sayısının geçtiğimiz yıla oranla arttığını söyledi. Koçak öğrencilere şu önerilerde bulundu: “Fikirlerinizi kendinizin bir malı, yeteneğinizin bir göstergesi olarak kabul ederek ve fikirlerinize güvenerek takip etmelisiniz. Bu sizin kendinize olan güveninizi perçinleyecektir. Önemli olan bir şeyler düşünmek ve icra etmektir. Fikirlerin ete kemiğe bürünmesi için bilimsel çalışma ortamlarına ihtiyaç vardır.”
Vali Yardımcısı Mehmet Gök ve Rektör Hikmet Koçak birlikte açılış kurdelesini kesti. Sergide akıllı tünel, facebook, ısırgan otu, termik santral, tarih konularında dikkat çeken projeler yer alıyor. Projelerden biri de Erzurum Palandöken ilçesindeki Türk Telekom Nurettin Topçu Sosyal Bilimler Lisesi öğrencilerinden Gülsüm Akyol ve Seda Akın’ın 4 yatılı okulun yemekhanesinde yaptığı temizlik ve hijyen çalışması.
Danışmanlığını Öğretmen Neslihan Gültekin’in yaptığı proje kapsamında öğrenciler, 8 ay boyunca belirlenen okullarda giderek gıda örnekleri aldı. Elde edilen örnekleri laboratuvarda inceleyen öğrenciler, depolanmış ürünlerde 11 türde 5 bin 355 akar ve 75 adet böcek tespit etti.
Akarların gözle görülemeyecek çapta küçük canlılar olduğunu belirten öğrenciler; tahıl, baklagil, meyve, undan yapılmış birçok besin maddesinde bulunabilen bu canlıların insan sağlığını tehdit edebildiğini, kaşıntı, kurdeşen, nefes darlığı ve deri hastalıklarına yol açabildiğini söyledi.
Akarların bulaştığı ürünün besin kalitesini ve değerini de düşürdüğünü anlatan öğrenciler, projelerinde şu tespit ve önerilerde bulundu: “Sıcaklık ve neme bağlı olarak akar miktarı artar. Havayla temas eden ve açıkta bulunan ürünler akar yaşamına daha elverişlidir. Akarların zararları öğretilmeli ve okullarda alınan ürünler kısa sürede tüketilmelidir. Açıkta bulunan ve havayla temas eden gıdalar toz akarların saldırısına uğradığı için ürünler paket halinde alınmalıdır. Akarların tespit edildiği okullarda daha fazla temizlik ve hijyene dikkat edilmeli, bunun için hıfzıssıhha ile de görüşülmelidir. Ayrıca ürünler düşük nem ve sıcaklıktaki serin yerlerde saklanmalıdır.”(Cihan)
