Örtüaltı Domates Yetiştiriciliği

Domatesin Toprak İsteği

Domates; PH ‘sı 5.5-7 olan,kumlu topraklardan hafif killi topraklara kadar değişik topraklarda yetişir.
Serada Toprak Hazırlığı Nasıl Yapılmalı?
Seradaki,mevcut ürün artıkları temizlenmelidir.
Toprak analizi yapılarak,bilinçli bir gübreleme programı hazırlanmalı.
Tuz problemi olan seralar 3-5 defa göllendirilerek sulanmalıdır.
Bir önceki dönemde topraktan kaynaklanan hastalık ve nematod problemi görülen seralarda, toprak ilaçlaması yapılmalıdır.
Toprak derince işlenmelidir.

Seradaki İklim Şartları Nasıl olmalı?

Domates bitkisi, fide döneminde nemi sever, yetişme ve meyve olgunlaşma döneminde yüksek nemden hoşlanmaz. Nemli ortamlarda hastalıklar artar; ama kök çevresinin düzenli su almasını ister. Domates bitkisinin örtü altında fide dönemindeki sıcaklık isteği 18-20 derece iken yetişme döneminde 25 C’dir.30 C’ nin üstündeki sıcaklıkta meyve tutumu sorun olur. 10 0C’nin altındaki sıcaklıkta bitki gelişmesi durur.

Serada Dikim Öncesi Gübreleme Nasıl Yapılmalı?

Serada dikim yapılmadan önce mutlaka toprak analizlerini yaptırılmalı, çıkan sonuçlara göre de gübreleme yapılmalıdır. Örtü altı domates yetiştiriciliğinde gübreleme tahmini olarak 15 ton/da verim için tabana dekara, 8-10 ton iyi yanmış çiftlik gübresi, ayrıca suni gübre olarak 55 kg Amonyum Nitrat + 55 kg .TSP+55 kg. Potasyum Nitrat + 50kg Magnezyum Nitrat birbirleriyle iyice karıştırılarak fide dikiminden 10-15 gün önce toprağın yüzüne serilir ve en az 15-20cm derinliğinde toprak işlenerek karıştırılır. Eğer bu gübre karışımı hazırlanamazsa yerine 100-125kg 15-15-15+40kgTSP+50kg Magnezyum Nitrat gübresinden verilir.

Seraya Dikimde Nelere Dikkat Edilmelidir?

Serada salma sulama yapılacaksa andallar 15 -20 cm yüksekliğinde 60-70 cm kalınlığında hazırlanmalı, yürüme yolu da 90-100 cm bırakılır. Domates fideleri 5 gerçek yapraklı olduğu zaman hazırlanmış olan fide dikim yerlerine çift sıra olmak üzere, sıra üzeri ve sıra arası 50x 50 cm, ara ile dikilmelidir. Fideler havanın serin olduğu saatlerde ve toprak tavı yeterli olduğu zaman dikilmelidir. Eğer damla sulama yapılırsa sıra üzeri ve sıra arası 50x50cm,mesafe ile dikilir. Dikimde çukurlar derin olmamalı,kök boğazına kesinlikle toprak gelmemelidir.

Çapalama Nasıl Yapılmalıdır?

Fideler gelişmeye başlayınca I. çapa yapılır , kök boğazı doldurulur. II. çapa, I. çapadan 2-3 hafta sonra yapılır ve ipe alınır. Kaymak tabakası kırma, yabancı ot mücadelesi, toprak havalandırılması için, gerekli görüldükçe çapalama birkaç defa daha tekrarlanır. Yüzeysel kökler nedeni ile derin çapalamadan kaçınılmalıdır.

Askıya alma ve Budama

Domates 15-20 cm. boylanınca II. çapa esnasında dip kısmından genişçe olmak şartıyla bir düğüm atılır ve diğer tepedeki tele bağlanarak ipe alınır ;ancak bitkinin gövde ve büyüme noktaları gevrek olduğundan ipe alma ve sarmada bitkinin yaralanmamasına dikkat edilmelidir. Budama;Koltuk ve yaprak alma, tepe vurma şeklindedir. Koltuk alma;ana gövdeden çıkan yaprakların koltuğundaki yeni sürgünler 2-3 cm iken koparılır. Yaprak alma; en alt salkımda meyvelere ben düştüğü zaman salkım altındaki tüm yapraklar ve hastalıklı,yaşlanmış, kurumuş tüm yapraklar koparılır. Tepe kesimi; mevsim şartlarına ve meyve durumuna göre 4-8 salkımdan sonra iki yaprak bırakılarak vurulur. Meyve salkımı ucunda oluşan sürgünler koparılır.

Sulama Nasıl Olmalı?

Domates bitkisinde ilk meyve görülünceye kadar sulamadan kaçınılmalı ve bu ihtiyacı çapalama ile giderilmelidir. Sulama zamanının tayinini belirlemek için; bitkide renk koyulaşır tüylülük artar, koltukların kopması güçleşir,sabahın erken saatlerinde yapraklar donuk renkte ise bitkinin sulanması gerekir. İlk meyveler görüldükten sonra sıcak havalarda hafif topraklarda her 2-3 günde bir,ağır toprakta 3-7 günde bir sulanmalı,az su sık aralık prensibi uygulanmalıdır. Damla sulamada;1.5 ton/da’ dan başlanır bitki büyüklüğüne göre 6.5 ton/da ile noktalanır. Damla sulama;bitkinin su ihtiyacını günlükolarak cevap verebilmesi yanında, gübrelemenin de birlikte yapılması mümkün olmaktadır.

Üst Gübreleme Nasıl Yapılmalı?

İlk salkımdaki meyveler ceviz büyüklüğüne gelince üst gübrelemeye başlanır. Her hafta sulama ile birlikte gübreleme dozları uygulanır:1, 2, 3, 5. haftalarda toplam 15kg/da’dan dört aşamada 60kg/da Amonyum Nitrat+60kg/da Potasyum Nitrat,4 ve 6. haftalarda 30kg/ da dan iki aşamada 60kg/da Potasyum Nitrat, verilmeli, 6. haftadan hasat sonuna kadarda her hafta 15 kg/da Amonyum nitrat + 15kg/da Potasyum nitrat verilmelidir. Damla sulamada ise;her bir ton su için saf olarak 180gr N+30gr P +100gr K verilmelidir.

Hasat

Kullanma amacına ve tüketim merkezine uzaklığına göre meyveler kırmızı, pembe veya yeşil pembe renkte toplanır. Meyveler dallarından sap etrafında döndürülerek koparılır aksi halde sap çukurunda meydana gelen zedelenme meyvenin süratle su kaybetmesine ve meyvenin bozulmasına neden olur.

NOT: Tüm hastalık ve zararlılarla mücadele için bakanlığımıza bağlı en yakın tarım kuruluşuna başvurulmalı ve tavsiyeleri doğrultusunda mücadele yapılmalıdır.