İplikçilere ve tekstil üreticilerine geçen yıl oldukça zor günler yaşatan pamuğun fiyatında ‘hasat’ beklentisi başladı.
Spekülatif gelişmeler dolayısıyla bir yıl içinde 2 katına çıkan pamuk fiyatları, çiftçileri de pamuk ekimine yöneltmişti. Dünyada pamuk ekiminin artması, iplikçi ve tekstilcileri beklenti içerisine soktu. Uluslararası piyasalarda, pamuk arzının artması dolayısıyla pamuk fiyatlarında düşüş beklenirken, Türk tekstilciler ise şimdiden 2012 yılı Ocak ayı için ‘3 dolara’ fiyat garantili Amerikan pamuğu sırasına girdi.
Önümüzdeki yıl pamuğu uygun fiyattan almak isteyen tekstilciler, stoklarının belli bir kısmını anlaşmalı pamuğa ayırdı. Şu sıralar ‘7 TL’den satılan pamukta, üretim artışıyla birlikte fiyat düşüşünün yaşanacağına kesin gözüyle bakan bazı sektör temsilcileri ise, şimdiden bu tür anlaşmaların yapılmasını riskli buluyor. Ekimine bağlı olarak fiyatın daha da düşebileceğine işaret edilirken, tekstil ve hazır giyim sektöründe faaliyet gösteren işletmelerin borsalara bağlı olarak hareket etmemesi gerektiğine dikkat çekiliyor.
Pamuk fiyatlarındaki spekülatif hareketler dolayısıyla, Türkiye’de artık pamuk yerine ‘polyester’ kullanımının artacağı görüşüne de dikkat çeken sektör temsilcileri, üretim dolayısıyla Türkiye’nin pamuktan vazgeçemeyeceğini ifade ediyor.
Fikri Kurt: Örmeci de iplikçi de sıkıntılı
Örme Sanayicileri Derneği Başkanı (ÖRSAD) Fikri Kurt, pamuk ekimindeki artışın 2011 sonunda fiyatlarda düşüşe yol açacağına işaret ederek, “2012 yılı Ocak ayı için Amerika 3 dolardan pamuk satmaya başladı bile. Şimdiden Amerika’dan pamuk alımını bağlayan Türk işletmeleri var” dedi. Şu anda pamuk fiyatının 7 TL seviyesinde olduğunu hatırlatan Kurt, “3 dolar düşük bir rakam. Yani bu bize gösteriyor ki pamukta eski fiyatlar olmasa bile bir düşüş olacak” dedi.
Türk tekstilcilerin düşük fiyat dolayısıyla stoklarını tamamlamaya çalıştığına, dikkat çeken Kurt, sözlerini şöyle sürdürdü: “Ancak şu anda iş yok piyasada. Örmeci de iplikçi de sıkıntılı. İş var diyenlerin yaklaşımını yanlış buluyorum. Herkes Türkiye bu konuda kazançlı diyor. Ama öyle değil. Pamuk üretimi 1990’lı yıllarda olduğu gibi 900 bin tonlara ulaşırsa, üretici de tekstilci de rahatlarsa ancak o zaman Türkiye kazançlı diyebiliriz. Ancak şu anda hanemizde zarar var. Türkiye pamuktan vazgeçemez.
Arz-talep dengesi bozuldu. Artık fiyatlar tutmuyor. Avrupa’dan gelen siparişler de azaldı. Daha önce yüzde 100 kapasiteyle çalışan işletmem şu an yüzde 30-40 kapasiteyle çalışıyor. Dengesiz bir fiyat artışı var. Pamuk fiyatı nerelerde durabilir bilmiyoruz. Dünyada pamuk ekimi arttı. Eylül-Ekim’e kadar pamuktaki bu spekülatif fiyatlar sürer. Sonrasında yeni ürünler geleceği için bir düzelme olur gibi. Şimdilerde 11-12 TL’ye satılan ipliği, ürün artarsa 10 TL’ye de satarız diye düşünüyorlar. Böyle bir anlayış hoş değil.”
Türk tekstili Avrupalı işletmeleri finanse ediyor
Tekstil sektöründe 2008 yılı krizinin atlatıldığını ancak 2011 yılında hammadde fiyatlarındaki artış ve yeterli sermayenin olmaması dolayısıyla yeni bir kriz başladığını söyleyen Kurt, “Artık işletmeler birbirinin sırtından çalışmaya başladı. Hammadde fiyatlarında da spekülatif artışlar var. İşletmeler banka garantisi almadan birbirlerini destekliyorlar” açıklamasını yaptı. Türk tekstil sektörünün Avrupalı işletmeleri de finanse ettiğini ifade eden Kurt, “Avrupa Çin’den mal aldığı zaman onlara yüzde 30 ödemeyi avans olarak baştan yapıyor. Ürünle birlikte de paranın kalanını ödüyorlar. Biz çok zenginiz ya Avrupa’yı da finanse ediyoruz. 90-120 günlük vadelerle Avrupa’ya mal veriyoruz” diye konuştu.
Cem Negrin: Şimdiden stok yapmak riskli
Türkiye Giyim Sanayicileri Derneği (TGSD) Başkanı Cem Negrin, pamuk fiyatlarının bir sene içerisinde 2 katına çıktığını hatırlatarak, “Petrol fiyatları da 140 dolar iken 70 dolar seviyesine düştü. Yani pamukta da bir düşüş olacak. Fiyatlar hayat boyu bu şekilde kalamaz” dedi. Tarımsal anlamda pamuk ekiminin tüm dünya genelinde artış gösterdiğini kaydeden Negrin, “Çünkü fiyatlar spekülatif şekilde artıyor. Eylülde bir mal fazlası olursa bu da pamuğun çıktığı hızda tekrar düşeceği anlamına gelir” dedi.
“Şimdiden mal alan firmaların da işi daha zor olacak. Tekstil ve hazır giyim sektörü borsalara göre hareket etmemeli” diyen Negrin, “Sattıkça mal almanız gerekir. Fiyatlamada sorun yaşamamak lazım. Siz petrolü ekemediğiniz halde fiyatı düşüyor. Pamuk ekilebilir bir şey. Yani artışı size bağlı. Ancak onu da etkileyen hava şartları var. Bir kısım insanlar şimdiden anlaşmalar bağlıyorlar. Kapasitesinin belli bir kısmını ayırıyorlar. Ama her şey Haziran ayında belli olur. Fiyatlar da 10. ayda oturmaya başlar” diye konuştu.
Kaynak: Dünya