PEPİNO NEDİR?
Ana vatanı Güney Amerika ülkelerinden Peru olduğu bilinen pepino; kavun aromalı, meyve eti sulu ve ince kabuklu olup meyveleri partenokarpik oluştuğundan meyve içerisinde tohum bulunmamakta ve meyvesi tümüyle yenilebilmektedir.
Dünyada üretimi yapılan başlıca pepino çeşitleri Schmidt, Kawi, Suma, Asca, Lincoln, Gold, Golden Litestipe, Miski, ve Comerayaa’dır.Ülkemizde üretimi yapılan pepino, Miski çeşitidir.Doğal ortamda çok yıllık üretim şansına sahip olduğu halde, ekonomik anlamda tek yıllık üretim tercih edilmektedir.Meyve ağırlığı 40-50 gramdan 1300 grama kadar çıkabilmektedir. Genellikle 150-600 gram arasındadır.
PEPİNONUN BESİN DEĞERİ
Kabuğu soyularak tüketimi yapılan pepinonun besin içeriği aşağıdaki gibidir.
Besinin Adı Değeri
Suda çözünebilen Kuru Madde %5,6
Suda Çözülebilir Şeker 5,7 gr.
Protein %0,1-0,4
Yağ %0,1
Hemiselilöz %0,5
Titre Edilebilir Asit (Sitrik Asit) %0,04-0,10
Vitamin C 112 mg
Potasyum 111 mg
Kalsiyum 13 mg
Fosfor 13 mg
Sodyum 2,6 mg
Magnezyum 3,1 mg
Klor 1,1 mg
YETİŞTİRİCİLİĞİ
Çok yıllık çalı formunda büyüyen pepino bitkisi, literatürdeki bilgilere göre deniz seviyesinden 800-2700 m yüksekliklerde, 15-25 O C ve %60-80 oransal neme sahip alanlarda yetiştirilebilmektedir. Ancak sıcak- kurak ve soğuk hava koşullarına oldukça duyarlıdır. Suyu çok sever.Yaz aylarında haftada 2-3 kez sulanması gerekir.
Tohumdan üretim şansı çok az olan bu türün, kolay köklenme şansına sahip olması nedeniyle üretimi genellikle çelik ile yapılmaktadır. Doku kültürü teknikleri ile yoğaltımı oldukça kolaydır. Ticari anlamda pepino çelikle çoğaltılır. Elde edilen çelikler torf veya bahçe toprağında hazırlanan çoğaltma ortamında yarıya kadar toprağa sokulurlar. Suyu çok sevdiğinden dolayı sık sık sulama yapılır. Bir hafta sonra köklenen çelikler saksılara dikilir. Köklendirme ortamı 15 oCa33;nin altında olmamalıdır. İdeal ortam 18-23 oC sıcaklık ve %80-90 nem içeren ortamlarda daha iyi köklendiği tespit edilmiştir.
Pepinonun çiçekleri 1-20 çiçekten oluşan çiçek salkımları şeklinde ve kendisi ile aynı familyaya ait patlicanın çiçekleri ile benzerlik göstermektedir. Salkımlardaki çiçeklerde, çeşitlere bağlı olarak değişmekle birlikte 1-12 adet meyve oluşmakta, bazen da hiç meyve bağlamadığı durumlarla da karşılaşılmaktadır.
Başlangıçta yeşil renkli olan meyveler, normal iriliğine ulaşıp olgunlaşma safhasına geçtiği aşamada sap çukurundan meyve ucuna doğru şeritler halinde uzanan mor çizgilere sahip olmaktadır. Yeme olumundaki meyveler krem-sarı renkte, sulu ve kavun aromalıdır. Bu nedenle bazı ülkelerde a33;armut kavunua33; olarak adlandırılmaktadır. Olgunluk zamanını belirleyen bir diğer kriterde meyve briks değeridir. Hasat zamanında bu değerin 10 olması istenmektedir. Briks değerinin düşük olmasından kaynaklanan tadda ki azalmalar tüketici şikayetlerine neden olmaktadır. Hasat olgunluk değerlerinin saptandığı bu safhada yapılmalıdır. Hasadın geciktirilmesi meyvede şeker oranını artırdığı gibi, meyve üzerinde koyu kahve rengi lekeler oluşmasına ve böylece meyve kalitesinin bozulmasına neden olmaktadır. Bu kahverengi benekler üzerinde daha sonra Alternaria sp. Etmenleri oluşmakta ve ürün Pazar değerini yitirmektedir.
PEPİNONUN DEPOLANMASI
Ülkemizde şu ana kadar fazla miktarda üretim yapılmadığından dolayı depolama problemi hiç olmamıştır. İdeal depolama koşulları; 7,5-10oC ve % 90-95 oransal neme sahip bir ortamda 4-6 hafta kadar depolanabilir.
PEPİNONUN TÜKETİMİ
Pepinonun meyveleri taze olarak tüketildiği gibi genelde meze olarak, dondurma ile birlikte ve karışık meyve salatalarında garnitür olarak kullanılmaktadır. Pepino bazı ülkelerde süs bitkisi olarak da değerlendirilmektedir.
Akdeniz ve Egebölgelerimizde ısıtmalı seralarda güz üretimi için 15 eylül tarihi önerilir..
İKLİMİ :Ticari anlamda sera üretimi önerilir.Gece gündüz sıcaklık farkı fazla olmayan ılıman bölgelerimizde ( Karadeniz , Ege , Marmara , Akdeniz )bahçe üretimi yapılabilir.Hatta içanadolu ve Trakyada da
müspet sonuçlar alınmıştır.
Pepino soğuğa karşı duyarlı olup, 0º de bitki gövdesi zarar görür, -5º de tamamen kurur.
AROMASI :Kavun , Muz , Ananas , aromalı meyveyi dolapta soğutarak ince kabuğu soyularak kavun gibi yenilebileceği gibi , meze olarak , dondurmalara katılarak , karışık meyve salatalarında garnütür olarak kullanılmakta , reçeli yapılmakta hatta bazı G.Afrika ülkelerinde süs bitkisi olarak değerlendirilmektedir.
Hastalık
Pepinonun belli başlı hastalıklarının başında; Küllenme ve Beyaz bit gelmektedir.
Küllenme olunca bu yaprakları kurtarmak şansımız maalesef yoktur. Yeni hastalıksız fide alınarak tekrar dikilmelidir.
Beyaz bit için Sinek Spreyini,yaprakların altına vurulmalıdır. Bu hastalıklar,bitki Susuz ve temiz havasız kalınca olmaktadır.
FAYDALARI:
a)Homofili rahatsızlığına iyi gelmekte
b)Eklemromatizması na iyi gelmekte.
c)Çocularda kemik gelişimini sağlamakta.
(Bu veriler tarım il müdürlüğünün
beyanlarıdır.)
d)Kolesterolü düşürdüğü.(hastalar tarafından beyan edilmiştir)
Muhafaza Koşulları:
Ticari anlamda sera üretimi önerilir.Gece gündüz sıcaklık farkı fazla olmayan ılıman bölgelerimizde (Karadeniz , Ege , Marmara , Akdeniz ) bahçe üretimi yapılabilir.
Pepino soğuğa karşı duyarlı olup, +5º de bitki gövdesi zarar görür, 0ºde tamamen kurur.Bu nedenle gece ayazlarına karşı korunmalıdır.
Nasıl ve Nerede Kullanacağız?
Kavun, Muz , Ananas, aromalı meyveyi dolapta soğutarak ince kabuğu soyularak kavun gibi yenilebileceği gibi, meze olarak, dondurmalara katılarak, karışık meyve salatalarında garnütür olarak kullanılmakta, reçeli yapılmakta hatta bazı G.Afrika ülkelerinde süs bitkisi olarak değerlendirilmektedir.