Birim alandan çok fazla yeşil aksam üretilebilmesi, silaj yapımına uygunluğu, silajının beslenme değerinin ve lezzetinin yüksekliği, diğer yem ham maddelerine göre maliyetinin düşüklüğü gibi nedenlerle mısır, dünyadaki en önemli silaj bitkilerinden birisi durumuna gelmiştir.
Mısır silaj yapıldığında, bitkinin tüm toprak üstü aksamından (Koçan, sap, yaprak) en ekonomik şekilde yararlanılmış olur.
Yeni verimli çeşitlerin ıslahı, bilhassa hibrit çeşit kullanımının yaygınlaşması ile verim her geçen gün daha da artmaktadır. Bu verim artışında şüphesiz yeni ziraat tekniklerinin uygulanışı ve makinalı ziraatin de çok büyük önemi vardır.
Mısır çeşitleri içinden sap, yaprak ve dane verimi yüksek herhangi biri silajlık olarak ekilebilir.
r0;Mısır çok yüksek enerji stokuna sahip olan tabiatın tek bitkisidir.r1;
Toprak Hazırlığı :
Ana ürün için : Mısır ekilecek tarla ön bitkinin hasadından sonra, fosforlu gübrenin tamamı ( Saf olarak 8-10 kg/da P2O5 – 20 kg/da Triple Süper Fosfat ) toprağa verilir ve sonra pullukla derince sürüm (20-35 cm) yapılır. İlkbaharda tarla otlanmaya başlayınca kazayağı veya diskharrow çekilerek otlar büyümeden öldürülür.
Ekim öncesi ise Azotlu gübrenin 1/3r17;ü (30 kg/da Amonyum sülfat) toprağa serpilir, işlenir,tırmık veya sürgü çekilerek tohum yatağı hazırlanır.
İkinci ürün için : Buğday hasadından sonra mısır ekilecek tarla kuru ise, toprağın tava gelmesi için sulama yapılır ve pullukla sürümden önce, fosforlu gübrenin tamamı ( 8-10 kg/da P2O5 r11; 20 kg/da TSP) ile azotlu gübrenin 1/3r17;ü (30 kg/da Amonyum sülfat) toprağa serpilerek sürüm yapılır. Sürümden sonra keseklerin parçalanması ve toprağın tesviyesi için kazayağı veya diskharrow ile toprak işlenir, tırmık veya sürgü çekilerek hemen ekim yapılır (Erkenci çeşitler tercih edilir.).
Macar fiği, yeşil yulaf, araka gibi ön bitkilerin hasadından sonra ekim yapılacak ise; pullukla sürüm yapılmadan doğrudan kazayağı veya diskharrow ile toprak işlenir. Azotlu gübrenin 1/3r17;ü (30 kg/da Amonyum sülfat) toprak işlemeden önce serpilir ve toprağa karıştırılır. Tırmık veya sürgü çekilerek hemen ekim yapılır.
Ekim :
Ana ürün mısır tarımında ekim; 10 cm derinlikteki toprak sıcaklığı 10ºCr17;nin üzerine çıktığı günden itibaren ekim yapılabilir (15 Nisan r11; 15 Haziran tarihleri arası).
İkinci ürün mısır tarımında ise; ön bitkinin hasadından hemen sonra ekim yapılır.
En uygun ekim pnömatik (havalı) mibzerle yapılanıdır. Mekanik mısır ekim makinaları veya Ayçiçeği mibzeri ile de ekim yapılabilir.
Ekimlerde sıra arası mesafe 70 cm, sıra üzeri 17-20 cm arasında olmalıdır. Ekim derinliği, toprak rutubetli ise 5 cm, toprak kuru ise 8 cm olmalıdır.
Tohum miktarı, tohumun 1000 dane ağırlığına göre değişmekle birlikte 2-3 kg/da yeterli olmaktadır
Gübreleme:
r0; Uygun gübreleme yapabilmenin birinci şartı toprağı tahlil ettirmektir. Toprağın hangi çeşit gübreye ve ne miktarda ihtiyacı olduğunun bilinmesi, tarladan alınan toprak numunelerinin labaratuvarda tahlil edilmesi ile anlaşılır.r1;
Ana ürün için genel olarak silajlık mısır tarımında, 15-25 kg/da N, 8-10 kg/da P2O5 vermek uygundur.
Pullukla derin sürüm yapılmadan önce 20 kg/da Triple Süper Fosfat vermek uygundur. İkinci ürün mısır için fosforlu gübre, toprak işlemeden verilir.
Azotlu gübrenin 1/3r17;ü (30 kg/da Amonyum sülfat) ekim öncesi toprak işlenirken verilir. Ekim kombine mibzer ile yapılıyorsa gübre ekim ile beraber verilir.
Ekimden sonra ise en uygun gübreleme şekli geri kalan Azotun 1/3r17;ü bitki 40 cm boylanınca veya ikinci çapa yapılırken verilir.
Diğer 1/3r17;ü ise tepe püskülü çıkarmaya başladığında sulama ile birlikte verilir.r0;Azotlu gübre hiçbir zaman toprak üzerinde bırakılmamalıdır.r1;
Bakım ve Sulama :
Ekimden sonra yabancı ot kontrolü için tavsiye edilen ilaçlardan herhangi birisi önerilen dozda kullanılmalıdır.
Birinci çapa : Bitkiler 4-5 yapraklı (10-15 cm boyunda) olunca.
İkinci çapa : Bitkiler 30-40 cm olunca yapılır. Ayrıca ikinci çapa yapılırken kök boğazı doldurulur ve sulama karıkları açılır. Azotlu gübrenin ikinci 1/3r17;ü çapadan önce verilir.
Sulama :
Sulama hava sıcaklığının düşük olduğu gece, sabah erken veya akşam üstü yapılmalıdır.
Mısır bitkisinin su ihtiyacı yapraklar gözlemlenerek tespit edilir. Suya ihtiyaç duyan bitkilerin yaprakları hafifçe içe doğru kıvrılmaya başlar. Bu dönemden sonra bitki strese girer. Bitki strese girmeden önce mutlaka sulama yapılmalıdır.
Ekim esnasında toprak kuru ise, homojen çıkışın sağlanabilmesi için mutlaka yağmurlama yapılmalıdır.
Birinci sulama : Hava koşulları da dikkate alınarak, bitkiler 40 cm boylanıncaya kadar yapılmalıdır.
İkinci sulama : Bitkiler 60-70 cm boylanınca,
Üçüncü sulama : Bitkinin çiçeklenme döneminde,
Dördüncü sulama : Danelerin süt olumu döneminde yapılmalıdır.
Mısırın en hassas olduğu devre tepe püskülü çıkarmadan bir hafta öncesi ile çiçeklenme arasındaki devredir. Bu dönemde mısırın iyi bir şekilde sulanması verim için gereklidir.
Hasat Zamanı :
Silaj yapımı için mısırın en uygun biçim zamanı, nem oranının %60-70r17;e düştüğü dönemdir. Bu dönemde koçandaki danelerde çukurlaşma (diş çukuru) oluşur. Mısır dişinde süt hattı ½ olmalıdır. Yani bu dişin ½r17;sinin peynir kıvamında (Hamur olum dönemi), diğer ½r17;sinin süt kıvamında olması gereklidir.
Son yıllarda yapılan araştırmalarda hamur olumu döneminde yapılan biçimlerde protein oranının düşmesine karşılık, verim, kuru maddenin sindirilebilirliği ve hayvanlar tarafından tüketimi gibi özelliklerin arttığı görülmüştür.
Eğer mısır erken devrede biçilirse, siloda sızıntı kayıpları yükselir, fermantasyon düzenli sürmez. Çok geç biçilirse iyi sıkıştırma olmayacağından siloda bol oksijen kalır, aerobik fermantasyon uzun süre devam eder.
Kaynak:Antalya Tarım İl Müdürlügü
