Üreticiden tüketiciye gelene kadar ürünlerin fiyatları artmaya devam ediyor. Kasım ayında üretici ve market arasındaki fiyat farkı en fazla yüzde 327.59 ile portakalda görüldü. Fiyat farkı kuru kayısıda yüzde 303.50, mandalinada yüzde 283.98, kırmızı mercimekte yüzde 257.30, ıspanakta yüzde 249.02 oldu. TZOB’un yaptığı açıklamada üreticide 73 kuruş olan portakalın markette 3 lira 10 kuruşa, 8 lira olan kuru kayısının 32 lira 28 kuruşa satıldığı ifade edildi.
TÜRKİYE Ziraat Odaları Birliği (TZOB) kasım ayında üretici ile tüketici fiyatları arasındaki fiyat farklarını açıkladı. Genel Başkanı Şemsi Bayraktar “Kasım ayında üretici market fiyat makası şampiyonu 4.3 katla portakal oldu. Portakalı, 4 katla kuru kayısı, 3.8 katla mandalina, 3.6 katla kırmızı mercimek, 3.5 katla ıspanak ve süt, 3.4 katla maydanoz izledi” dedi. Bayraktar, yaptığı açıklamada, Kasım ayında markette 41 üründen 22’sinde, üreticide 33 üründen 17’sinde fiyat artışı, markette 15 üründe, üreticide 12 üründe fiyat düşüşü olduğunu, fiyatın, market ve üreticide 4 üründe değişmediğini belirtti. TZOB Genel Başkanı Bayraktar, Kasım ayında fiyatı en fazla artan ürünün markette mandalina, üreticide salatalık, fiyatı en fazla düşen ürünün ise markette pırasa, üreticide ıspanak olduğunu kaydetti.
FİYAT YOLCULUĞU
Üretici ile tüketici fiyatları arasındaki fiyat farkının devam ettiğini bildiren Bayraktar, kasım ayında üretici ve market arasındaki fiyat farkının en fazla portakal, kuru kayısı, mandalina, kırmızı mercimek, ıspanak, süt ve maydanozda yaşandığına dikkati çekti. Üretici ve market arasındaki fiyat farkının en fazla yüzde 327.59 ile portakalda görüldüğünü bildiren Bayraktar, “fiyat farkı kuru kayısıda yüzde 303.50, mandalinada yüzde 283.98, kırmızı mercimekte yüzde 257.30, ıspanakta yüzde 249.02, sütte 247.24, maydanozda yüzde 243.68 oldu” dedi. Portakalın 4.3 kat, kuru kayısının 4 kat, mandalinanın 3.8 kat, kırmızı mercimeğin 3.6 kat, ıspanak ve sütün 3.5 kat, maydanozun 3.4 kat fazlaya tüketiciye satıldığını vurgulayan Bayraktar, bugün üreticide 73 kuruş olan portakalın markette 3 lira 10 kuruşa, 8 lira olan kuru kayısının 32 lira 28 kuruşa, 82 kuruş olan mandalinanın 3 lira 14 kuruşa, 1 lira 85 kuruş olan kırmızı mercimeğin 6 lira 61 kuruşa, 85 kuruş olan ıspanağın 2 lira 97 kuruşa, 1 lira 27 kuruş olan sütün 4 lira 41 kuruşa, 34 kuruş olan maydanozun 1 lira 15 kuruşa satıldığına dikkati çekti.
KAŞAR PEYNİRİ FİYATI DÜŞTÜ
Kasım ayında market fiyatlarında domates, yeşil soğan, pirinç ve kuru kayısı fiyatında değişim görülmezken, fiyat düşüşünün yüzde 25.53 ile en pırasada meydana geldiğini bildiren Bayraktar, şu bilgileri verdi;
“Pırasadaki fiyat düşüşünü yüzde 23.39 ile karnabahar, yüzde 16.14 ile kaşar peyniri, yüzde 15.46 ile yoğurt, yüzde 11.91 ile sivri biber, yüzde 10.33 ile limon, yüzde 7.25 ile lahana, yüzde 6.82 ile tereyağı, yüzde 6.71 ile ıspanak, yüzde 4.34 ile havuç, yüzde 3.91 ile kuru üzüm, yüzde 3.80 ile beyaz peynir, yüzde 0.75 ile tavuk eti, yüzde 0.50 ile kuzu eti, yüzde 0.42 ile ayçiçeği yağı izledi.
Markette en fazla fiyat artışı ise yüzde 38.75 ile mandalinada görüldü. Mandalinadaki fiyat artışını, yüzde 25.22 ile salatalık, yüzde 22.07 ile patlıcan, yüzde 20.37 ile patates, yüzde 16.75 ile kuru soğan, yüzde 11.24 ile marul, yüzde 11.13 ile maydanoz, yüzde 10.54 ile kabak, yüzde 7.53 ile mısırözü yağı, yüzde 7.35 ile yumurta, yüzde 7.10 ile nohut, yüzde 6.08 ile kuru fasulye, yüzde 4.36 ile elma, yüzde 3.93 ile kırmızı mercimek, yüzde 2.96 ile zeytinyağı, yüzde 2.04 ile toz şeker, yüzde 1.61 ile süt, yüzde 1.48 ile fındık, yüzde 1.35 ile Antep fıstığı, yüzde 1.24 ile kuru incir, yüzde 1.20 ile yeşil mercimek, yüzde 0.78 ile dana eti takip etti.”
EN FAZLA ISPANAK DÜŞTÜ
Üretici fiyatlarında, Kasım ayında, maydanoz, pirinç, kuru kayısı ve kuru üzüm fiyatında değişim olmazken, ıspanağın yüzde 34.62 azalmayla fiyatı en fazla düşen ürün olduğunu belirten Bayraktar, şunları kaydetti: “Ispanaktaki fiyat düşüşünü yüzde 31.11 ile lahana, yüzde 17.34 ile karnabahar, yüzde 13.46 ile pırasa, yüzde 7.69 ile kuru incir, yüzde 7.11 ile yeşil soğan, yüzde 4.64 ile kırmızı mercimek, yüzde 3.49 ile kuzu eti, yüzde 2.44 ile havuç, yüzde 2.02 ile sivri biber, yüzde 1.28 ile dana eti, yüzde 0.29 ile nohut izledi. Üreticide en fazla fiyat artışı yüzde 89.09 ile salatalıkta görüldü. Salatalıktaki fiyat artışını yüzde 81.57 ile patlıcan, yüzde 57.14 ile kuru soğan, yüzde 52.31 ile kabak, yüzde 27.99 ile marul, yüzde 18.85 ile yumurta, yüzde 16.67 ile mandalina, yüzde 14.46 ile elma, yüzde 9.59 ile limon, yüzde 7.81 ile kuru fasulye, yüzde 7.14 ile yeşil mercimek, yüzde 6.78 ile Antep fıstığı, yüzde 6.38 ile patates, yüzde 5.77 ile domates, yüzde 5.36 ile zeytinyağı, yüzde 3.98 ile fındık, yüzde 2.42 ile süt takip etti.
Fiyat değişimlerinin nedenleri
Üretici fiyatlarında en fazla fiyat artışının salatalıkta görüldüğünü, salatalığın yanı sıra patlıcan, kuru soğan, kabak, marul, yumurta, mandalina, elmada fiyat artışları yaşandığını vurgulayan Bayraktar, şu bilgileri verdi:
“Fiyatı artan ürünlere baktığımızda üretici en fazla fiyat artışı salatalıkta görülmüştür. Salatalık, patlıcan, kabakta hasat edilen ürün miktarındaki azalmayla birlikte fiyatlarda artış meydana geldi. Kuru soğanda piyasaların hareketlenmesiyle fiyatlarda artış yaşandı. Marulda görülen fiyat artışında arzdaki daralma etkili olurken, elmada ise ürünün soğuk hava depolarına konulmasıyla birlikte fiyatlar yükseldi. Kuru fasulye ve yeşil mercimekte hasadın sona ermesi fiyatlarda artışa neden oldu. Mandalina, limon ve zeytin yağında ise piyasada yaşanan hareketlilik fiyatları artırdı. Ispanak, lahana, karnabahar, pırasada hasat edilen ürün miktarındaki artışa bağlı olarak piyasaya arz edilen ürünün artması fiyatlarda düşüşe yol açtı. Kuru incirde talepteki azalmaya bağlı olarak fiyatlar geriledi. Üreticide kuzu ve dana eti fiyatlarında meydana gelen düşüşte son günlerde yaşanan gelişmeler etkili oldu.”