Yağmurlama Sistemleri

]Yağmurlama sulama yöntemi; sulama suyunun, proje kriterlerine bağlı olarak boru sistemleri ile yerleştirilen yağmurlama başlıklarından, belirlenen basınç altında atmosfere, oradan da doğal olarak arazi yüzeyine düşerek bitki kök bölgesinde depolanmasıdır.

Suyun yağmurlama başlıklarından basınç altında püskürtülebilmesi için, alındığı kaynaktan tüm yağmurlama başlıklarına kadar basınçlı boru sistemiyle iletilmesi gerekir. Eğer boru hattı doğal olarak istenilen basıncı karşılayamıyorsa bir pompa sisteminin sağlanması gerekmektedir.

Yağmurlama sulama yöntemi, hemen her tür toprak bünye sınıfı, iklim, topografya, tarla ve peyzaj alanlarında üstün özelliklere sahiptir.

Peyzaj Alanlarında Yağmurlama Sulama Yönteminin Üstünlükleri

Uygun planlama ve projeleme ile arazi tesviyesine gerek yoktur. Eğimli alanlarda yüksek sulama randımanı sağlar.
Peyzaj alanlarında çeşitli bitkilerin bir arada olması, su ihtiyacı farklılığı gösterir. Yağmurlama sulama sistemiyle alan parsellere ayrılarak her bitki için istenilen sulama suyu miktarı ve sulama süresi karşılanır.
Uniform bir su dağılımı ile sulama randımanı artırılır.
Mevcut su ile diğer yöntemlere göre daha geniş bir alan sulanabilir.
Sistemin otomasyonla kontrol edilmesi sonucu bitki stresi en az düzeye indirilmekte ve bakım işleri çok az bir işgücü ile karşılanabilmektedir.
İlk tesis masraflarının yüksek olmasına karşın sistem çok kısa sürede kendini amorti eder.
Yağmurlama Sulama Sisteminin Unsurları

Yağmurlama sulama sistemi;su kaynağı, pompa, boru hatları, boru bağlantı elemanları, vanalar ve yağmurlama başlıklarından oluşur.

Su kaynağı

Yağmurlama sulama yönteminde hemen her tür su kaynağından yararlanılabilir. Suyun kalite açısından sulamaya uygun olması ve fazla miktarda sediment yada yüzücü cisim içermemesi gerekir. Eğer su kalitesi uygun fakat sediment yada yüzücü cisimler mevcut ise bu durumda sisteme bir filtre ünitesi yerleştirilmelidir. Filtrenin sistemde güç ünitesinden önce kullanılması halinde pompanın kirli sudan zarar görmesi önlenebilir.

Pompa birimi

Yağmurlama sulama sistemlerinde gerekli işletme basıncı pompa birimi ile sağlanır. Statik emme yüksekliğinin fazla olmadığı koşullarda santrifüj tipi pompalar yada aynı karakteristikleri taşıyan bir hidrofor, derin kuyularda ise derin kuyu pompalar yada dalgıç tipi pompalar kullanılır

a) Hidrofor

b) Dalgıç pompa

c) Santrifüj pompa

Boru hatları

Ana boru hattı, kaynaktan alınan suyu lateral boru hatlarına iletir. Toprak altında gömülü hat PVC yada PE borulardır. PE boru, kırılganlık ve dona dayanım açısından daha etkili olduğu için genellikle soğuk iklim bölgelerinde ya da dolgu toprak yapılan alanlarda kullanılır. Trafiğe açık alanlarda da PE yada galvaniz boru tercih edilir.

Lateral boru hattı, suyu ana boru hattından yağmurlama başlıklarına iletir. Toprak altında gömülü hatlardır ve ana hatta olduğu gibi PVC yada PE boru kullanılır.

Boru bağlantı elemanları

Sistemi oluşturan ünitelerin birbirine bağlanmasını sağlayan elemanlardır. Boruların birleştirilmesinde kullanılan redüksiyonlar, manşonlar, dirsekler, T parçaları, adaptörler, körtapalar; yağmurlama başlıklarının boruya bağlanmasında kullanılan priz kolyeler, kelepçeler, adaptörler ve vanaların hatlara bağlanmasında ve pompa bağlantısında kullanılan PVC, PE yada galvaniz olan bu ara parçalara genel olarak fittings adı verilir.

a) PE boru bağlantı elemanları

b) PVC boru bağlantı elemanları

Vanalar

Ana su dağıtım hattından lateral hatlara su alımında kullanılan, sistemin açılıp kapanmasını sağlayan elemanlardır. Yaygın olarak kullanılan tipleri;

a) Küresel vanalar

b) Sürgülü vanalar

c) Elektrik kumandalı (solenoid) vanalardır.

Açma kapama görevi dışında sistem kontrolünü sağlayan bir çok kontrol vanası vardır. Bunlar; boru hattında bazı noktalarda gereğinden fazla basınç olduğunda basıncı düşüren basınç düşürücü vanalar, eğimli alanlarda boru içindeki suyun geri akışını sağlayan çekvalfler, düşük kotlara yerleştirilen ve boru içinde kalan suyun sulama mevsimi bittiğinde tahliyesini sağlayan tahliye vanaları yağmurlama sulama sisteminde gerekli olan vana gruplarıdır.

Yağmurlama başlıkları

Yağmurlama başlıkları, lateral boru hatları üzerinde yer alır. Yağmurlama başlıkları sulanacak alanın büyüklüğüne, şekline, kullanım alanına ve bitki desenine göre farklılık gösterir. Peyzaj alanlarının sulanmasında, genelde pop-up olarak adlandırılan gövdesi toprak altına monte edilen ve sulamanın başlamasıyla ihtiyaç duyulan basınç sayesinde sabit gövde içinden yüzeye çıkan yağmurlama başlığı kullanılır. Bunlar döner tipte yada sprey tipte atış sağlayan yağmurlama başlıklarıdır

www.etarim.net