Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar,sanayiye aktarılan inek sütünde, Ocak ayı hariç 2016’nın tüm aylarında ihracatın sürekli artmasına rağmen bunun üretici fiyatlarına yeterince yansımadığını belirterek, “30 ay sonra sadece 6 kuruş artırılan çiğ süt tavsiye fiyatlarını 6 ay sabitliyorlar. Girdiler ne olacak? Hadi gelin bütün girdi fiyatlarını da 6 ay boyunca sabitleyelim” dedi.
Bayraktar, yaptığı açıklamada, süt ve süt ürünleri ihracatında Kasım ayındaki sınırlı düşüşe rağmen genel olarak ihracatın iyi seyretmesinin bir sonucu olarak sanayiye aktarılan inek sütü miktarının 2016 Kasım ayında,bir önceki yılın aynı ayına göre, yüzde 5,8 artarak 677 bin 56 tondan 716 bin 310 tonayükseldiğini belirtti. Kasım ayı itibarıyla sanayiye aktarılan inek sütü miktarı 9,2 milyon tonu aştığına dikkati çeken Bayraktar, Ocak-Kasım dönemi rakamın ise 8,5 milyon tona yaklaştığını bildirdi.
İhracat
2016 Kasım ayında ihracatın, 2015 yılı Kasım ayına göre, süt ve sütürünlerinde yüzde 1,3 gerilediğini vurgulayan Bayraktar, “Kasım ayında, 2015 yılının aynı ayına göre,süt ve süt ürünleri ihracatı 26,1 milyon dolardan 23,4 milyon dolara indi. Süt ve süt ürünlerinde ihracat olumlu seyrediyor. 2016 Ocak-Kasım döneminde ihracat, yüzde 16,5 artışla 253,6 milyon dolardan 295,5 milyon dolara çıktı” dedi.
Sanayiye aktarılan inek sütünde, Ocak ayı hariç 2016’nın tüm aylarında ihracatın sürekli artmasına rağmen bunun üretici fiyatlarına yeterince yansımadığını belirten Bayraktar, şunları kaydetti:
“Üreticilerimizin sattığı çiğ süt fiyatları Ulusal Süt Konseyi’nin en son yaptığı toplantıda Ulusal Süt Konseyi 1 Ocak-1 Temmuz 2017 tarihleri arasında 6 ay süreyle çiğ süt tavsiye fiyatının litre başına brüt 1 lira 21 kuruş olmasına karar vermiştir. Toplama ve soğutma bedeli düşüldüğünde üreticinin eline daha düşük fiyat geçecektir.Yem fiyatları, her türlü girdimiz artmış, enflasyon yükselmiş ama 30 ayda üreticiye reva görülen fiyat artışı 6 kuruştur. Hem de önümüzdeki altı ayı kapsayan bir fiyat bu. Peki biz; önümüzdeki altı ayda yem fiyatlarının ne olacağını öngörebiliyormuyuz? Girdilerimizdeki artışların ne olacağını kestirebiliyor muyuz? 30 ay sonra sadece 6 kuruş artırılan çiğ süt tavsiye fiyatlarını 6 ay sabitliyorlar. Girdiler ne olacak? Hadi gelin bütün girdi fiyatlarını da 6 ay boyunca sabitleyelim.
Üreticinin eline geçen fiyat 1 lira 4 kuruş, yem 1 lira 3 kuruş
2014 Temmuz ayından günümüze 1 lira 15 kuruşluk fiyata enflasyonu yansıttığımızda üreticinin eline geçmesi gereken fiyat 1 lira 38 kuruştur. Geçen bu süreçte enflasyon yüzde 20,3 artmış. Üreticinin eline geçen fiyat Aralık 2016 itibarıyla 1 lira 4 kuruşta kalmıştır. 34 kuruşluk bir kaybımız söz konusudur.
Aralık ayında yüzde 3,7 zam gelen fabrika yeminin kilogram fiyatı, 1 lira 3 kuruş. Üretici 1 litre süt satarak ancak 1 kilogram yem alabiliyor. Bilim adamlarımız ‘1 kilogram süt satarak en az 1,5 kilogram yem alabilmeli’ demektedirler. Bu parite üzerinden gidilecek olursa, şu an üreticinin eline geçmesi gereken fiyatın 1 lira 55 kuruş olması gerekmektedir. Enflasyona göre çiğ süt kilogram fiyatı 1 lira 38 kuruş, süt/yemparitesine göre 1 lira 55 kuruş olmalıdır.”
“Süt sanayicisinden alınan zam yem sanayicisine aktarılıyor”
Üreticinin daha zamlı fiyattan sütünü satamadan bir sanayicinin verdiği zammın büyük bir kısmını diğer bir sanayicinin cebine aktarmak zorunda kaldığını belirten Bayraktar, “yani süt sanayicisinden aldığı zammı yem sanayicisine aktardı. Bazı süt sanayicilerinin üreticiye zorla yem sattığı da dikkate alınacak olursa durumun vahameti daha net anlaşılacaktır.Beklentimiz üretici fiyatlarının enflasyon kaybı dikkate alınarak yeniden belirlenmesi ve tüm sahada herkesin bu fiyata uymasını sağlayıcı tedbirlerin alınmasıdır” dedi.
Süt paralarının gecikmesi
Süt üreticilerinin bir de süt paralarını alamama durumuyla karşı karşıya kaldığını bildiren Bayraktar, daha önceleri de sıklıkla dile getirdikleri üzere bazı zamanlar 3-4 ay süreyle üreticinin parasını ödemeyen sanayiciler olduğunu vurguladı. “Hem düşük fiyattan süt satıyorsun hem de paranı uzun süre alamıyorsun. Para alamazsan nasıl yem alacaksın da hayvanlarını besleyeceksin? Nasıl aileni geçindireceksin?Bu sorun mutlaka çözülmeli” diyen Bayraktar, paraların sütün teslim edildiği ayı takip eden 15 gün içinde ödenmesini sağlayacak bir düzenlemenin hayata geçirilmesinin zorunlu hale geldiğine dikkati çekti.