Son yıllarda Türkiye’de üretimi azalan cevizin kilosu tarihi rekor kırarak 40 lirayı buldu. Bu durum fırsatçıları harekete geçirdi.
Cevizdeki fiyat artışını fırsata çevirmek isteyenler, İran ve Bulgaristan’da yarı fiyata satılan ceviz için harekete geçerek, kaçak yollardan Türkiye’ye ceviz sokuyor. Bir süre önce bu yolla İran’dan getirilen 340 ton ceviz ele geçirilmişti. Bakanlık, kabuklu ceviz fiyatını 6-7 dolar seviyesinde belirlemişti. Kaçak getirilen cevizler ise piyasaya 1-2 dolardan sunuluyor. İran’dan getirilen 2 ton ceviz üzerinde inceleme yapan, Sütçü İmam Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mehmet Sütyemez, “Ülkemize kaçak olarak getirilen cevizlerin birçoğu bayat, kötü muhafaza edilmiş, karışık ve önemli bir kısmı da standart dışı özelliklere sahip olduğunu tespit ettik.” dedi. Sütyemez’e göre ağırlıklı olarak Şırnak, Van, Gaziantep, Ağrı gibi sınır illerinden getirilen cevizlerin büyük bir bölümünün son tüketim tarihi geçmiş durumda. İran’ın yanı sıra Bulgaristan’dan da ceviz içinin ülkeye kaçak sokulduğu tespit edildi. Ülkenin neredeyse bütün sınır kapılarından kaçak cevizin ülkeye vergisiz sokulduğunu kaydeden Sütyemez, bu eylem esnasında yakalananların ilgili savcılığa gönderildiğini söyledi. Tüm Bostan Sebze Meyve Komisyoncu ve Tüccarlar Federasyonu Başkanı Burhan Er de ceviz ağacının silah üretiminden mobilyaya kadar birçok alanda kullanıldığına dikkat çekerek, “Mobilya yapımında kullanılan cevizin Türkiye’de azalmasından sonra yurtdışından kereste getirilerek giderilmeye başlandı.” şeklinde konuştu. Kaçak ceviz tüccarları internet üzerinden çok kolay bir şekilde satış yapabiliyor.
Öte yandan Orman ve Su İşleri Bakanlığı verilerine göre son beş yılda ağaçlandırma projeleri kapsamında yaklaşık 1 milyon adet ceviz ağacı dikimi gerçekleştirildi. Bu ağaçlar meyve verirse ekonomiye katkısı 160 milyon TL olacak. Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre ülkedeki ceviz üretimi 178 bin ton civarında. Tarım, Gıda ve Hayvancılık Bakanlığı’na göre bu rakam iç tüketimi karşılamaktan çok uzak. Yıllık tüketimin yaklaşık yüzde 60’ının ithalat yoluyla temin edildiğine dikkat çeken bakanlık, bu sebeple ‘Ceviz Eylem Planı’ hazırlamıştı. Bu çerçevede 5 milyon ceviz fidanı dikilecek, ceviz ormanları kurulacak. Fransa ve İspanya’dan daha çok ithalat yapan Türkiye, cevizi ABD, Şili, Moldova, Bulgaristan, Kırgızistan, Türkmenistan ve Özbekistan’dan alıyor.
haber365