Bilim insanları, hibrit bitki tohumlarını özelliklerini koruyarak doğal yolla klonlamayı başardı. Yöntem tarım ürünlerinde de aynı başarıyı gösterirse üreticilerin verimli ve dayanıklı tohumlara ulaşması kolaylaşacak.
Zürih Üniversitesi’nde araştırmacılar eşeysiz üreyen hibrit bitki tohumlarını kopyalamayı başardı. “Doğal klonlama” adı verilen yöntemle tohumların verimlilik özellikleri birden fazla kopyaya aynı şekilde aktarılabiliyor. Bu sayede gelecekte hibrit tohumların her yıl yeniden üretilmek yerine daha az masrafla çoğaltılması mümkün olacak.
Hibrit bitki klonlama da İlk deneme farekulağı bitkisiyle yapıldı
Üniversitenin Bitki ve Mikrobiyal Biyoloji Fakültesi’nde gerçekleştirilen araştırmada farekulağı (Hieracium pilosella) bitkisinin 11 hibrit çeşidi geliştirildi ve doğal klonlama yöntemiyle bu çeşitler 2 kuşak boyunca yeniden üretildi. Bitkilerin kuşaklar ve klonlar arası değişime uğrayıp uğramadığı ölçüldü ve 20 farklı biyolojik özelliğin aynı değerleri koruyabildiği görüldü.
Maliyet ve zamandan tasarruf sağlayacak
“Bu yöntem tarım ürünlerinde uygulanabilirse F1 hibrit tohumların yüksek maliyetinden kurtulmak mümkün olacak” diyen Prof. Dr. Ueli Geossniklaus, “Bu sayede orta ve küçük ölçekli üreticilerin yüksek verim ve dayanıklılığı olan hibrit tohumlara ulaşması kolaylaşacak. Eğer yöntem ticari tarım ürünlerinde de başarılı olursa tohum üreticileri de maliyet ve zamandan tasarruf sağlayacak” diye konuşuyor.
90 yıllık çabanın ürünü
Hibrit tohumların ilk neslinin eşeysiz üremesi üzerine ilk teoriler bundan neredeyse 100 yıl önce ortaya atılmıştı. 1930’larda Rus bilim insanları döllenme olmadan üreyen bitki türlerini ele alarak işe başlamıştı. Ancak “apomiksis” denilen bu üreme biçiminin hibrit tohumlar için geçerli olup olamayacağı bugüne kadar kanıtlanamamıştı. Zürih Üniversitesi’nde geliştirilen yöntem, hibrit tohumların özelliklerini koruyarak eşeysiz üremesine dair kesin olumlu sonuç veren ilk deney olarak büyük önem taşıyor.