Üzümüyle meşhur Manisa’da üreticiler çek ve senet dolandırıcılarından dolayı büyük mağduriyet yaşadı. Bağındaki üzümlerini çek karşılığında satan üretici, çeklerin karşılıksız çıkmasıyla büyük üzüntü yaşadı.
Onlarca çiftçinin yaşadığı mağduriyet sonrasında, piyasa geneli milyonlarca liralık dolandırıcılık yapıldığı öğrenildi. Tek bir tarlada 350 bin TL dolandırılan mağdurlar var. Çiftçiler, her yıl Muğla’da oynanan karşılıksız çek tezgahında sıranın Manisa’ya geldiğini üzülerek anlattı.
Sözcü’den Mustafa Sarıipek’in haberine göre, bağ bozumunun başlayacağı şu günlerde, bağlarında çalıştıracak işçisi olmadığı için ürününü ağaç üzerinde satmak isteyen Manisalı üzüm üreticisini sahte tüccar korkusu sardı. Önceki yıllardan parasını alamayan üreticilerin yanı sıra, aldıkları çekler karşılıksız çıkan onlarca üretici olduğu öğrenildi. Bağ bozumu başlamak üzere olan bölgede üreticilerin bildik ve tanıdık iş insanları ve bağlı oldukları yerlerdeki kooperatiflerle çalışmaları hatırlatıldı. Önceki yıllardan parasını hala alamayan üreticiler var.
Yıllardan bu yana portakal limon döneminde Muğla’nın Köyceğiz, Ortaca ve Dalaman bölgelerine musallat olarak narenciye ürünlerini dalı üzerinde satın alıp karşılığını da çek ve senetle karşılayarak ortadan kaybolan ve paralarını ödemeyenler aynı sistemi Manisa’da üzüm üreticilerine de yapıyor.
“ARACININ MALLARI ÜZERİNE GEÇİRİLMİŞ”
Manisa Gölmarmara Tekelioğlu Köyü’nde üreticilik yapan Mehmet Beylikli, “Şimdi bir işletme, aracıyla toplattığı ürünü başka bir tüccara satıp parasını alıyor ama kendi aracısına parayı ödemiyor. Aracı ile üretici perişan oluyor. Aracıdan paramı alamayınca elimdeki çeklerinin arkasını yazdırıp dava açmak istedim. Araştırdım ki aracının mallarını bile malı sattığı işletme üzerine geçirmiş” ifadelerini kullandı.
“AVUKATIM DAVA BİLE AÇTIRMADI”
Beylikli, “Elimdeki çeklerle avukata gittim. Avukatım ‘Davaya ben ya da başka bir avukat baksa 5 bin liran gider. Her şeyi kılıfına uydurmuştur. Sen ne dava aç ne de adamlarla uğraş bu ödeyeceğin vekalet ücretini yeni hasat için kullan o olayı da unut’ dedi bana. 3 yıl önce 35 dönüm ürünümden o zamanın parasıyla 350 bin liram gitti. Elimdeki çeke bakıp duruyorum” dedi.
“2-3 FİRMANIN BU SENE BATACAĞI SÖYLENİYOR”
Beylikli, piyasada dönen tezgahı anlatırken, “Bölgemizde bu sene bu tür aracı 2-3 firmanın daha batacağı ve buralarla çalışmamamız söyleniyor. Ya da öyle oldu gibi gösteriliyorlar. Dümen şöyle dönüyor. Birinci şirket aracıyla toplattığı ürünü bir başka şirkete satıp parasını alıyor. Fakat aradan zaman geçtikten sonra aracıya gönderdiğin ürün özürlüydü, istediğimiz mal çıkmadı deyip ne parayı ödüyor ne de malı geri gönderiyor. Ne oluyor aracı gerçekten batarken birinci şirket battı gibi gösteriliyor. Aradan zaman geçtikten sonra batan şirket başka bir dalda faaliyete başlıyor” ifadelerini kullandı.
“23 MİLYON LİRA GÖTÜRDÜLER”
“Hazır mal alıp hazır mal satan bir şirket nasıl batar?” sorusunu kendisine sorduğunu anlatan Beylikli, “Hiçbir şirket denetlenmiyor. Kimse peşin para ile ürün almıyor. Teminatlı senet, çek diyoruz tüccar yanaşmıyor. Üreticiye kimse destek ve yardımcı olmuyor. Benim paramı alıp giden kişinin piyasayı 23 milyon lira çarpıp gittiği söyleniyor. Yakında başka bir iş alanında çıkar karşımıza. Bizim köyde birkaç arkadaş daha böyle çarpıldı” diye konuştu.
“KOOPERATİFLER DE ÇARESİZ”
Tariş Üzüm Birliği 18 No’lu Salihli Tarım Satış Kooperatifi Başkanı Ali Rıza Onur, ciddi bir önlem alamadıklarını belirterek, “Yüzde 30 parayı peşin alıp geriye kalanını çek ya da senetle satanlar kalan parasını ne yazık ki alamıyor. Üretici ürünlerini toplatacak işçisinin olmaması nedeniyle ürününü ağaç üzerinde satıyor. Tariş olarak yapmayın, etmeyin peşin paraya satın diyoruz ama maalesef iş gücünden bıkanlar, depolama yapamayanlar veriyor malı. Alaşehir ve Sarıgöl bölgelerinde bu tür olaylar çok daha fazla oluyor, önüne de geçemiyoruz. Bu konuda devlet desteği şart” sözlerini kaydetti.
TÜRKİYE ZİRAAT ODALARI BİRLİĞİ DE UYARDI
Öte yandan Anadolu Ajansı’na konuşan Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Manisa’nın Sarıgöl ilçesindeki üzüm bağlarında incelemelerde bulunarak, bağ bozumu öncesi üreticilere, “Üzüm satacağınız kişilerin ticari itibarı olmalı, güvenilir olup olmadığını araştırın” uyarısında bulundu.