Topraksız Tarım her türlü tarımsal üretimin durgun veya akan besin eriyiklerinde, besin eriyikleri sis’inde veya besin eriyiklerince zenginleştirilmiş katı yetiştirme ortamlarında gerçekleştirilmesidir.amacı; bitkilerin gelişmesini besin solüsyonu yardımıyla sağlamak, bitkilerin besin madde ve su gereksinimlerini stres oluşturmadan karşılamak ve bunu en ekonomik bir şekilde gerçekleştirmektir.
Topraksız tarım aslında örtüaltı (özellikle seralarda) yetiştiricilikte uygulanan ancak son zamanlarda açıkta da kullanılmaya başlanan bir yetiştiricilik yöntemidir.
Topraksız tarımı gerektiren nedenleri toprak kaybı; toprak yorgunluğu; hastalık, zararlı ve yabancı ot sorunu; aşırı gübre tüketimi; su tüketimi şeklinde sıralamak mümkündür.
Aşırı gübre ve su tüketimi: Topraklı tarım yapılan alanlarda ve özellikle seralarda yoğun üretim girdilerinden birisi bitkilerden daha çok verim ve kalite elde etmek için gübre kullanımıdır. Bu durumun ileride gübre açığına ve toprak ile çevrede kirletici etkilerinin olabileceği kuşkularını doğurmaktadır.
Topraklı tarım yapılan alanlarda, verilen suyun bitkilerce kullanılan miktarını saptamaktaki güçlükler (toprağın derinliklerine sızması ile toprak ve bitkiden buharlaşma ile kaybolması sonucu) nedeniyle bitkileri sulamak için kullanılan su tüketimi topraksız tarımda kullanılanın 4-5 katı olabilmektedir.
Topraksız Tarımın DEZAVANTAJLARI nelerdir?
– tesisin ilk yatırım maliyeti yüksektir
– kullanılan yetiştirme yeri (yatak, torba, saksı)
– yetitirme yerlernin hazırlanmasında eğim için iskelet hazırlanması
– kullanılan substrat (yerli, ithal)
– substratın kaç yıl kullanılacağı
– gübreleme sistemi
– kullanılan suyun kalitesini yükseltmak
– besin çözeltisi dezenfeksiyonu
02 – üreticinin özel bilgi ve deneyimle donanmış olması gerekir:
– bitki yetiştirme
– bitki fizyolojisi
– bitki besleme
– sulama
– kimya
– bitki koruma
– otomasyon
– pazarlama
– zaman zaman bitki besleme ile ilgili sorunlar ile karşılaşılır
– bitkileri ayakta tutmak daha zordur
– hastalık etmenleri hızlı yayılır
– besin solüsyonunun fazla sıcak veya soğuk olması bitkilere zarar verir
– kesintisiz elektrik enerjisine ihtiyaç vardır
– kullanılan katı ortamlar çevre kirliliği yaratabilir
Topraksız Tarımın AVANTAJLARI nelerdir?01- gerekli işgücü ihtiyacı azdır.
02 – üretim harcamaları düşüktür.
03- su kullanım etkinliğini arttırır, su sarfiyatında önemli miktarda tasarruf sağlar
04- tarımsal ilaç kullanımı daha azdır, ortam sterilizasyonu gerekli değildir veya kolaylaşır
05- otomasyona uygundur
06- sera ısıtma harcamaları düşüktür
07- üretim yapılabilecek alanlar çok çeşitlidir
08- ürünler bir örnektir
09- bitkiler kontrollü bir şekilde beslenir
10- çiçeklenme kontrol edilebilir
11– birim alanda bitki sıklığı fazladır
12– ürünler verimli, kaliteli ve daha lezzetlidir
13– sulama kolylaşır ve bitkiler su stresi yaşamaz
14– ekim nöbetine gerek kalmaz
15– önceki ürünün hasatı ile yeni üretime başlama arasındaki süre çok kısadır
16– erkencilik sağlar
17– çevreye zararı daha azdır
18– üretim türüne göre alternatif yetiştirme yöntemleri vardır
19– üründe kanserojen nitrat birikimi olmaz
20– üretilen ürünler temizdir
21- Yabancı ot sorunu olmaz
22- toprağın bitkisel üretime uygun olmadığı yerlerde üretim mümkündür
– çöller
– turizmin önemli olduğu adalar
– denize yakın olan tuzlu suyun etkisinde kalan yerler
– kayalık alanlar
– jeotermal alanlar