Antalya’da 5 bilim insanı tarafından yürütülen Türkiye’nin ilk tropik meyve projesinden sevindirici haber geldi. ABD’nin Florida Eyaletinden 5 yıl önce Antalya’ya getirilen yeni meyve türlerinden 6’sı bölgeye adaptasyon sağladı. Yakın zamanda passiflora, pitaya, guava, longan, litchi ve mango sofralarda yer alacak.
Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü (BATEM), Akdeniz Üniversitesi (AÜ) Ziraat Fakültesi ve Antalya İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü işbirliğinde yürütülen ‘Değişik Tropik Meyve Türlerinin Antalya Koşullarına Adaptasyonu Üzerinde Araştırmalar’ projesinde ‘guava, litchi, longan, mango, passiflora ve pitaya’ türlerinde başarılı sonuçlar alındı. BATEM’den Dr. Beyza Biner, Dr. Banu Dal, Dr. Işılay Yıldırım ile AÜ’den Prof. Dr. Hamide Gübbük ve İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü’nden Dilek Taşgın’ın ortaklaşa yürüttüğü Türkiye’nin ilk tropik meyve adaptasyon çalışması, ilk meyvelerini verdi.
5 YILDIR DEVAM EDİYORDU
Proje için guava, litchi, longan, mango, passiflora ve pitaya türlerinden toplam 11 çeşit ile ilk tropik meyve bahçesi kuruldu. 2012 yılında başlatılan çalışmada ABD’nin Florida Eyaleti’nden tropik meyve fidanları getirtildi. BATEM’e ait seralarda bir yıl boyunca alıştırma süreci tamamlanan fidanların, Gazipaşa Macar ve Yakacık lokasyonu ile Alanya Türkler Beldesi’ne dikimi gerçekleştirildi. Araştırmalar sonunda, Gazipaşa’da açıkta muz yetiştirilen yerlerde projedeki tüm türlerin yetiştirilme şansının olabileceği görüldü. Böylece Akdeniz Bölgesi’ne yeni meyve türleri kazandırıldı.
Çalışmada, pitaya ve passiflora türleri verim, kalite, erken meyveye yatma ve pazarlama açısından ön plana çıktı. Guava türü ise adaptasyon bakımından başarılı olmakla beraber meyvenin raf ömrünün az olduğu tespit edildi ve damak tadına uygun bulunmadı. Mangonun damak tadına uygun olduğu ve dikimin ilk yıllarında soğuğa ve güneş yanıklıklarına daha hassas olduğu tespit edildi. Litchi ve longanda meyve elde edildi. Litchi, tat ve görünüşü ile pazarlama açısından daha tercih edilebilir bulundu. Mango, litchi ve longanda ağaçlarının gerçek verime daha uzun sürede gelebileceği, buna karşı pitaya, passiflora ve guavada bu sürenin daha kısa olduğu gözlendi. Alanya’da ise passiflora ve pitayanın ön plana çıktığı kaydedildi. Ancak longan, litchi ve mangoda aşırı soğuklar nedeniyle başarılı olunamadı. Sonuç itibariyle denenen türlerin bölgeye adaptasyon açısından uygunluğu sırasıyla passiflora, pitaya, guava, longan, litchi ve mango olarak belirlendi.
(DHA)