İklim değişikliği son yıllarda dünyada aşırı kuraklık ve sellere yol açtı. Bir çok hayati tarım ürünü ziyan oldu, gıda güvenliğiyle ilgili kaygılar arttı.
Amerika Tarım Bakanlığı’nda görevli araştırmacılar tehlikede olan ürünleri ve bu ürünlerin doğadaki yabani benzerlerini inceliyor. Yabani otlar ağır hava şartlarına daha dayanıklı oldukları için iklim değişikliklerinden fazla etkilenmiyorlar.
Bitki fizyoluğu Lewis Ziska işlenmiş pirinçle yabani kırmızı pirinci birbiriyle karşılaştıran çalışmalar yapıyor. Amerika Tarım Bakanlığı araştırmacısı olan Ziska farklı çeşitleri farklı ısılarda ve farklı karbon dioksit seviyelerinde yetiştiriyor. Şu ana kadar kırmızı pirinç sıcak iklimde daha çabuk büyümüş ve işlenmiş pirinçten daha fazla tohum vermiş.
Lewis Ziska, “Burada yaptığımız şey yabani pirinci özel bir genetik kaynak olarak ele alıp işlenmiş pirincin bu yeni pirinç tipine adapte olmasını ve ısı değişikliğine rağmen üremeye devam etmesini sağlamak,” diyor.
Bu doğal yetiştirme odaları bilimadamlarının ısıyı, nemlilik oranını ve karbondioksit düzeyini kontrol etmesine yarıyor.
Ziska, “Bu tarz yetiştirme odaları kullanarak 50 yıl önce var olan karbondioksit seviyesini ayarlayabiliyoruz. Aynı şekilde 50 yıl sonrasını da ayarlamak mümkün,” şeklinde konuşuyor.
İki numaralı oda bugünün şartlarını taşıyor. Ortadaki ve soldaki pirinç bildiğimiz tür pirinç. Sağdaki pirinç ise şimdiden çiçeklenmeye başlayan yabani pirinç.
Üç numaralı odada karbondioksit seviyesi daha fazla ve ısı da günümüz koşullarından iki derece daha sıcak.
Lewis Ziska, “Bu bildiğimiz pirincin çiçek açmış hali. Gördüğünüz gibi yeni çiçek açıyor ve tohum üretiyor. Bu da pirinç çiçeği, yetiştirilme koşulları eşit ancak bu yabani pirinçten alınan örnek. Görüldüğü gibi yabani pirinç almış başını gidiyor,” diyor.
Dört numaralı oda günümüzden 4 derece daha sıcak. Bilimadamlarına göre bu oda 30-50 yıl sonrasını temsil ediyor. Yabani pirinç bu odada da daha iyi yetişiyor. Normal pirinçte ise azalma görülüyor.
Ziska, “Pirinç daha steril hala geliyor. Çiçek ve polen aşırı sıcakta sterilleşince bitki normal görünse de tohum üretimi gerçekleşmiyor,” şeklinde konuşuyor.
Ziska normal pirincin geniş çaplı iklim koşullarına yabani pirinç gibi uyum sağlayamayacağını belirtiyor. Ancak bir çok tahılın yabani bir benzeri var: “Bizim yaptığımız doğanın yaptığı ile aynı. Genleri en kaliteli bitkileri seçiyoruz. Burada en kaliteli gen, en fazla değişikliğe uyum sağlayabilen gen anlamına geliyor.”
Tarım Bakanlığı’na göre Tayland, Vietnam, Çin ve Amerika dünyanın en büyük pirinç üreticileri. Ziska dünyada milyonlarca kişinin beslenmesi için pirincin önemli olduğunu söylüyor: “Dünyada 2-3 milyar kişi için pirinç temel beslenme malzemesi.”
Bilimadamı Lewis Ziska önümüzdeki 3-5 yıl içinde çiftçilere sunmak üzere yabani pirinç üretimini gerçekleştirmeyi umuyor. Yabani kırmızı pirincin aşırı kurak ve yağışlı ortamlarda da denenmesi gerekiyor. Ziska 20-30 yıl içinde dünya nüfusunun bu besinden yararlanacak hale geleceğini tahmin ediyor.
KAYNAK : http://www.voanews.com, http://www.ttae.gov.tr
